GENEALOGY VAN TUINEN

Dizze genealogy kaam ta stân n.o.f. it opsetten fan ’e Kolleksje Van Tuinen, dy’t noch aloan útwreide wurdt.
De namme farieart fan Van Tuin, Van Tuinen, Van Tunen, Van de Tuin, Van der Tuin, Tuinenga, Tuininga en Tuinstra. Apart dat yn dit laach allinne de namme Van Tuinen op ’en doer oerbliuwt. Oan no ta ha wy dêr gjin ferklearring foar, wat net is kin komme.
Utsondering bij latere Van Tuinen-dragers: Grytsy Piters van der Tuin, die’t in 1888 met 18 jaar na Amerika emigreert – trouwens onder de naam Van Tuinen -, fan ’t maisy hè wij feerder niks hoord, maar wij houwe ’t fast.
Stamfader Piter Jabiks van Tuinen (II.1) sil syn fan ûntliend ha oan syn berop as gernier, mooglik boude er meast griente. De beneamingen túnker en gernier waarden nammers wol trochinoar beuzige. Gâns neiteam docht de namme eare oan. De Ingelumer Van Tuinens wrotte harsels op fan arbeider ta gernier en in telch dêrút, Reimer (VI.3), is neist dichter ek túnker – of oarsom – op it ydyllyske foarâlderlike lân fan syn pake Reimer op Fjouwerhûs ûnder Bitgum dêr’t tiden troch hearlik dichterskip út klaai wêzentlik belibbe is.
Sibben binne neioan túnder yn it túnkersdoarp by útstek: Berltsum, dêr’t Jabik Sybrens van Tuinen (V.1) foarsitter is fan ’e Provinciale Vereeniging van Veilingen en syn soan Sybren (VI.1) foarsitter fan De Afslag, de Berltsumer feiling. Har neiteam hat dêr oant hjoeddedei bloeiende hofkersbedriuwen.
En over de ouwe seedyk klauwe op ’t Bildt de Van Tuinens op ’e sware klaai bij de boer in ’e Westhoek onder St.-Jabik. Sonder pardon slave-erbaid op Bildtse grônd, kort leden. ’t Útstrúppen fan soawel folwassenen as kines nimt der sokke skrinende forms an, dat de tot-slaaf-maakten de misstannen metnander effektyf bestride.
Gêrm van Tuinen (IV.3) trekt met syn konfraters ’t foortou dertoe en wort foorsitter fan Broedertrouw, de eerste fakbond foor erbaaiers in Nederland.
’n Open feld roept nag hyltiten om oogst fan ondersoek angaande deuze losse erbaaier en syn folk; Gêrm is ok ondernimmer: kustfisser, stroakoopman, keslain en likegoed drankbestrider.
Sien hieronder ok de paragrafen § Onder en boven de stand en § Wat binne de achtergrônden?

Underskate lagen drage stil en mei ferheffing fan stim prinsipiële eigenaardige stânpunten, bewittend gelaagd, oploege yn holle en hert. Beide stagen stappe – nei pinelik beslút – út de frijsinnich Herfoarme Tsjerke. De iene staach omdat dy – neffens har belidend betinken – méár leaut, de oare omdat dy nét mear leaut. De ortodokse Van Tuinens, dy fan it Aldlân, gean mei de Doleânsje (1886), leauwe yn it ferlossend bloed fan Jezus Kristus – har Biltse anargistise bloedbroeders, binne yn ’e selde tiid fan in oare opkommende trouwe oarder, – Broedertrouw (1889) – bekeare har ta de sosjaal-anargist Domela, de god fan ’e Westhoek, ‘ôns ferlosser’.
De folle migen Sybren Jabiks te Bitgum (IV.1) en Gêrm Dirks (IV.3) te St.-Jabik stean stânfêstich yn har tydlikens wat ideeën oangiet lyk foarinoar oer, behâldendheid fersus nijljochterij. Sybren is opperteur by syn grifformearde Mannenbroeders, Gêrm by syn reade Broedertrouw-besielden.
Generalisearendewei ha Sybren en Gêrm beide sa’t skynt mien dat se net de Mammon tsjinje wolle. Hy is der altegoed. Yn har praktyk keare se dy, dat bliuwt in bûtensteander. Dat presteare se yn har deistige kracht om brea te winnen foar frou en bern. Hegerop bedijd persoanlik jildelik of oar betrekkelik gewin yn har eagen neat. Wól de leafde yn wêzentlik ferbân mei al it wêzen om ús hinne. Dy ferbining sil bestean.

Kamp wurdt sadwaande ek levere yn ’e oarlochsjierren troch de fersetslju Sybren (VI.2), Reimer (VI.3) en Jikke van Tuinen (VI.4). Deselden bejouwe har yn har freedsume striid foar it Frysk-eigene, lykas ek Jikke har man Taco Kingma.

Wolle jo dúdlik foar eagen ha hoe’t de ûnderskate stagen Van Tuinen besibbe binne? Sjoch it oersicht yn stambeam-skema, fan generaasje I-V: Genealogy grafysk.

Dit is wurk yn útfiering. Ferbetteringen sjocht ús stichting graach temjitte. En oanfullingen -lykas foto’s, dokuminten, anekdoates, bedriuwsynformaasje – en fansels genealogyske gegevens, benammen by generaasje IV en fierder nei de aktualiteit fan no:
info@erfgoed-fundaasje.nl.
Levende taal is ok erfgoed. Maar ’t gaat fansels meest om ’t aigene.
At de history op ’t Bildt speult, brúkke wij fanselfsprekend ’t Bildts. Sytse Buwalda het ’t Bildts nakeken werfoor ôns dank!

§ Om de kop d’rôf te biten, ’n arige anekdoate over aigenhyd
At ik Berber fan Tunen (VI.7.2) bel om gegevens foor deuze stamboom, kinne wij nander niet, temînsen –
Berber sait: ‘Goasse Brouwer? Komme jou fan ’e Westerdyk?’
‘Ja.’
‘Ik weet nag dat jim geboren binne.’
‘O ja?’
‘Ja, doe’t jim hait jim bij de gemeente inskrive liet, waar ’t Roimer en Goasse.
‘‘Dat wordt dan dus Gosse,’’ saai de amtner.
‘‘Nee, Goasse,’’ saai jim hait.
Hij waar soa Frys, recht deur see. Der houwe de Bilkerts fan. Dat gong as ’n diggelfuurtsy deur ’t Bildt, in ’e buurt fan St.-Jabik, bijlâns Ouwedyk en in ’e Westhoek.
‘‘Dát het boer Brouwer maar weer oprêden!’’ saaien se der. Ik waar ’n maisy fan hest seuven, maar dat hè ’k altyd onthouwen – dus ik weet nag altiten fan ’e jônchys Raimer en Goasse. Ôns mim fertelde dat at ’t soa útkwam.’
– Frijdeg 4 novimber 2022 –
Sit ’t in ’e genen? Sybren van Tuinen (VI.2) het ok syn sporen nalaten. Sien bijfoorbeeld
§ Ynstallaasjedei – en dat wurdt hjir kranksinnich fûn.

Ynhâld

1. Generaasje I
2. Generaasje II
3. Generaasje III
4. Generaasje IV
5. Generaasje V
6. Generaasje VI
7. Generaasje VII
8. Generaasje VIII

Undersyk:
-Erfgoed Fundaasje – Goasse Doekeles Brouwer
-Sytse Hotzes Buwalda (Beknopte Bildtse geskidenis).
Met metwerking fan Stichting Bildts Aigene. Op 21 septimber 2022 hewwe ’t Bildts Aigene en Sytse Buwalda skriftlik toestimming geven om foto’s en teksten over te nimmen út de hieronder noemde publikasys fan hur, werfoor ôns hartlike dank.
Sjoch:
-Hotze Buwalda, Lezing over Domela Nieuwenhuis, houwen op 24 novimber 2019 in de Van Harenskerk in St.-Anne.
-Sytse Hotzes Buwalda, De erbaaiersbeweging op ’t Bildt in ’t leste forndelpart fan ’e negentynde eeuw, Stichting Ons Bildt, St.-Anne, 1983 ISBN 90-70679-04-3
-Sytse Hotzes Buwalda, Geskidenis fan de Bildtse Waddenfisserij, Stichting Ons Bildt, St.-Anne, 1986
-Sytse Hotzes Buwalda, Froubuurt, Ouwe-Syl en Nije-Syl in beeld, ansichten en foto’s út ’e fersameling fan H.S. Buwalda fan tekst foorsien deur S.H. Buwalda, Stichting Ons Bildt, St.-Anne, 1986
-Sytse Hotzes Buwalda, St.-Jabik en Ouwe Dyk in beeld, ansichten en foto’s út ’e fersameling fan H.S. Buwalda fan tekst foorsien deur S.H. Buwalda, Stichting Ons Bildt, St.-Anne,1984
-Hartman Sannes, Geschiedenis van het Bildt (beschreven in haar verband met de algemene historie van Friesland), Deel I-IIIB, T. Wever, Franeker, 1956
-Johan Frieswijk, Om een beter leven – strijd en organisatie van de land- en veen- en zuivelarbeiders in het noorden van Nderland (1850-1914), Fryske Akademy, Ljouwert, 1989
-Johan Frieswijk, Domela Nieuwenhuis, een romantische revolutionair, Uitgeverij Noordhoek, 2019
-Taco Kingma, Bitgum – skiednis fan Bitgum en Bitgummole, Fryske Akademy, Ljouwert, 1988
-Taco Kingma, In slach om troch âld Bitgum en Bitgummole – In beskriuwing fan buorrens en huzen mei hûsnûmers en kaarten en de eardere wetterskippen, Skiednisboekkommisje, Bitgum, 1991
Jan A. Stap, Het ontstaan en de werking der vereeniging ‘‘Broedertrouw’’ te St. Jacobi-Parochie (gemeente Het Bildt), J. Kuiken Jz., St.-Anne, jan. 1891
Sjoch:
–Jan Stap
–Gerben van Tuinen –
–Golf fan Onrust
-Bildts Aigene, Van Aartsma tot Zwalua – Soek ônder: Jan Stap, Gerben van Tuinen
–Kike na kikys – ’t Bildt in de twintigste eeuw, bijnander fandeld deur de Stichting Ons Bildt en ’t Bildts Dokumintasysintrum, Stichting Ons Bildt, no 32, St.-Anne, 2000
–Stambeamke Van Tuinen
–Kertiersteat Piter van Tuinen

* = berne/geboren/born
~ = doopt/baptized
x = troud/married
w.m.=wennet mei/weunt met/living together
sk=skieden/skaiden/divorced
† = ferstoarn/fersturven/deceased
[] = begroeven/buried
//wenplak/weunplaats/residence
§ =anekdoate/meidieling/tafoeging; wêrjûn yn grien/weergeven in groen
G = Grifformeard
GK = Gyn Kerkgenoatskap
GT = Gjin Tsjerkegenoatskip
KO/KG = Kristlik Ofskieden/Kristlik Grifformeard
NH = Nederlânsk Herfoarmd
Alde Maaie – Ouwe Maai
Wat is in stambeam?
Wat is in genealogy?
Wat is in stamrige/stamreeks?

GENERAASJE I
I Jacob Pieters * om 1750 hinne; wennet ûnder Stiens;
Jabik is mooglik in soan fan Pieter Jacobs, fan Feinsum, x Froubuorren 23-2-1745 Simkje Walings, fan Froubuorren
Jabik x omstrings 1772 Maaike Jans
Maaike x 1? Feinsum 25-12-1766 Jelger Minnes, hy fan Feinsum, hja fan Froubuorren.
It is net wis oft it by dit houlik om deselde Maaike giet.
Bern:
1 Pieter Jacobs van Tuinen, folget II.1

Klik foor inhoud >>

GENERAASJE II
II.1 Pieter Jacobs van Tuinen (in 1811 tekent hij: Van de Tuin; in 1828: Tuinenga; ok: Pyter, Pytter) * onder Stiens 4-11-1771 ~ Froubuurt 20-1-1772 † Froubuurt 19-4-1836, húsnr 99, 64 jaar; NH; erbaaier te Froubuurt, weunt met syn trouwen ônder Fainsum, in 1807 te Froubuurt bij de môln; in 1811, ’15, ’17, ’19 gernier in Froubuurt; in 1833, ’35 en bij syn fersterven dêr weer erbaaier;
x Froubuurt 12-5-1799, 27 en 19 jaar, Maartje Dirks Kuik (ok: Maatje; halfsuster fan Tettsy, de mim fan hur skoansoan Alle) * Froubuurt 1-3-1780 ~ dêr 2-4-1780 † dêr 23-4-1833, 53 jaar; NH; bij fersterven werkfrou te Froubuurt; dr fan Dirk Dirks Kuik, in 1811 môlnersfaint te Froubuurt, en Rinske Gerrits Gelder
Piter ferkoopt op 29-10-1825 ’n huus te Froubuurt an Folkert Aukes Andringa te Fainsum; koopsom: f 450,00; netaris: Wytze Kuypers te Froubuurt; repertwaar: 134004; aktenr: 00003

§ NADER ONDERSOEK
Dit is ’t wapen met de drie êgen fan ’e Kúks op ’t Bildt. ’t Ston op ’e grafserk fan Maartsy Dirks Kúk * St.-Anne 1735 † Ingelum1811, sien Genealogy Koopal/Koopmans IV.2 (die naamgenoat is ’n achter-achter-achternicht fan Maartsy Dirks Kúk * Froubuurt 1780 † 1833, II.1).
Sechy út ’e folksmônd: Drie êgen en ééén maid, dêr hè ’k rôndgaar foor laid, gyn kavel met bedaid, dat sait ôns aigen staige ouwe hait.
De stamreeks fan Maartsy loopt tebek tot Jan Gerryts Cuyck, boer te St.-Anne, † dêr 1551, sien: Kertiersteat Piter van Tuinen nr 33 en feerder tot nr 4288. Jan waar een fan ’e eerste inpolderaars.

De foorouders fan ’e Van Tuinens in manlike lijn, fan hait op seun, binne met wissighyd tot nou toe niet feerder traseerd tot omstreeks 1750. Nader ondersoek sou meer opsmite kinne. Dat kin Stichting Erfgoed Fundaasje doen foor ’n kostpriis: info@erfgoed-fundaasje.nl

Kines:
1 Jacob Pieters van Tuinen, folget III.1
2 Rinske Pieters van der Tuin (ok Van Tuinen en Tuinenga) * Froubuurt 28-11-1804 ~ dêr 6-1-1805 † dêr 14-12-1864, 60 jaar, twee dagen na Faike; NH; Rinske kin bij hur trouwen niet skrive; bij trouwen maid te Froubuurt, dêrna dêr bouboerin;
x St.-Anne 18-6-1828, ônder huwliksefoorwaarden, 33 en 23 jaar, Feike Joukes van Schepen * Froubuurt 20-2-1795 ~ dêr 29-3-1795 † dêr 12-12-1864, 69 jaar; NH; bij syn eerste huwlik boerefaint te Froubuurt, sil wel bij syn eerste wiif Kinke weze, derna bouboer te Froubuurt (nr 82; Froubuurt nr 17; 24.150 ha.); 1832-1846 folmacht foor waterskap ’t Oud Bildt foor Froubuurt; 1857-1862 dyksfolmacht ’t Oud Bildt; 1828-1832 kerk- en aarmfoogd te Froubuurt; sn fan Jouke Feikes (postúm Van Schepen, befoorbeeld in ’e sterfakte fan Faike) en Hyke Jans;
Feike x 1 St.-Anne 7-10-1821, 26 en 48 jaar, Kinke Aukes Oostringa (in doopboek: Kingke) * Froubuurt omstreeks 1773 ~ Froubuurt, op belidenis, 2-5-1799 † dêr 2-10-1827, huusnr 99, 54 jaar; bouboerin te Froubuurt; dr fan Auke Syberens en Klaaske Jans, bouboeren te Froubuurt en St.-Anne;
Kinke x 1 Froubuurt 10-6-1798 Gerrit Arjens Slim * Froubuurt 7-11-1771 ~ dêr 15-12-1771 † dêr 28-8-1818, nr 99, 46 jaar; bouboer te Froubuurt, dêr kerk- en aarmfoogd; sn fan Arjen Cornelis Slim en Minkje Gerrits, bouboeren te Froubuurt
3 Maaike Pieters van Tuinen (by ~ Maayke) * Froubuurt 6-10-1807 ~ dêr 15-11-1807 † Stiens 20-8-1878, 70 jier; Maaike kin by har trouwen net skriuwe; by trouwen faam te Stiens;
x Ferwerteradiel 28-5-1835, 27 en 25 jier, Tjisse Reinders Hofman * Hallum 9-4-1810 ~ dêr 27-5-1810 † Stiens 22-1-1855, 44 jier; NH; Tsjisse kin by syn houlik net skriuwe; by trouwen arbeider ûnder Hallum, letter idem te Stiens; sn fan Reinder Fokkes Hofman, yn 1811 boer ûnder Hallum, yn 1826 dêr gernier, yn 1820, ’35, ’39 dêr arbeider, en Trijntje Rintjes van den Akker (ek: Van Dijk), boerinne en gernierske ûnder Hallum, Reinder en Tryntsje kinne net skriuwe
4 Dirk Pieters van Tuinen, folgt III.2
5 Jannigje Pieters van Tuinen * Froubuorren 30-9-1819 † Aarmhús, St.-Anne 5-3-1899, 79 jaar; NH; bij trouwen inweunend maid te Froubuurt bij Jan Andeles Palsma (nr 34); fertrekt na St.-Jabik (nr 58); Jannegy ferhuust met Rainder op Ouwe Maai 1888 út Froubuurt na ’t Aarmhús te St.-Anne;
x ’t Bildt 8-5-1851, 31 en 29 jaar, Reinder Atzes Atsma * Froubuurt 2-11-1821 † Aarmhús, St.-Anne 21-7-1892, 70 jaar; NH; Rainder kin niet skrive; Rainder weunt foor syn trouwen in bij syn suster Saapke en hur man Folkert Bouwes van der Meulen, erbaaiers te St.-Jabik (nr 58a); later erbaaier te Froubuurt (nrs 153, 223); sn fan Atze Atzes Atsma, erbaaier en skipper te Froubuurt, en Trijntje Reinders Rooda, werkfrou te Froubuurt
Jannegy en Rainder kinne de gemeentlike kosten fan hun trouwerij niet betale.
Rainder het ’n skuld fan f 200,00 bij Klaasje Isaaks Bijlsma te Froubuurt, wede fan Abe Klazes van der Vlag; netaris: Egbertus Petrus Brunger te Froubuurt; repertwaar: 134040
6 Dirkje Pieters van Tuinen (ok: Van der Tuin) * Froubuurt 26-4-1811 ~ dêr 23-6-1811 † dêr 11-2-1881, 70 jaar; Dirky kin niet skrive; bij trouwen maid te Froubuurt; op ’e ouwe dâg sonder beroep, se weunt dan bij W. Boorsma;
x ’t Bildt 21-2-1839, 27 en 25 jaar, nicht en neef, Alle Jans Penninga * St.-Anne 24-2-1813 † Froubuurt 18-8-1863, 50 jaar; foor syn trouwen erbaaier te St.-Anne, dêrna te Froubuurt (nrs 10, 33, 124, 115, 157a, 116a); sn fan Jan Jacobs Penninga, in 1812 Mr skoenmaker te St.-Anne, in 1813 dêr koopman, in 1815 dêr skoenmakersbaas, in 1820 en bij syn fersterven in 1823 dêr skipper (huusnr 287), en Tettje Dirks Kuik, halfsuster fan Maartsy, as wede werkfrou te St.-Anne
Dirky en Alle kinne de gemeentlike kosten fan hun trouwerij niet betale. Bij syn trouwen is Alle skutter bij ’t 2e Bataljon Artillery Friese Skutterij; as se kines krije mâg Alle niet út dienst en Dirky mâg ’t Bataljon niet folge at ’t op rais is

§ VAN TUIN – VAN TUINEN – VAN TUINNEN – VAN DE TUIN – VAN DER TUIN – TUINENGA – TUININGA – TUINSTRA – EN SELS VAN TUNEN
De lju wikselje noch alris fan achternamme. Stamheit Piter Jabiks (II.1) twifelet ek yn dizzen. As er yn 1828 de trou-akte fan syn dochter Rinske tekenet begjint er mei v, set dêr in streepke troch en kiest foar Tuinenga, mei in e (sjoch de yllustraasje hjirûnder). Rinske stiet dan te boek as Tuininga, mar wat hja sels woe is net bekend, want se kin net skriuwe. Yn har stjerakte wurdt se Tuinenga neamd, lykas ek yn ’e trou-akte fan har dochter Jantsje, yn 1866 troud mei Rinse Reimers Brouwer.
Piter tekenet de trou-akte fan syn dochter Maaike (II.1.3) yn 1835 mei: Pieter Jacobs V Tuinnen, dûbel n.
Hjirûnder fierders wat eksimpels fan ferskaat:
-Piter Jabiks tekenet by de berte fan syn famke Dirkje yn 1811: Pieter Jacobs van de Tuin; by Dirk yn 1815: Pieter Jacobs V D Tuin; idem by Jannigje yn 1819: P J van de Tuin;
-Rinske (II.1.2) wurdt yn ’e berte-akten fan har bern Van Tuinen (1828, ’30), Van der Tuin (1834, ’42, ’50) en Tuinenga (1837) neamd;
-Dirk (III.2) stiet yn ’e geboarte-akte fan syn soan Piter yn 1846 te boek as Van Tuinen, yn 1849 by de berte fan syn soan Gerben as Van der Tuin; wat er sels opjûn hat, is net bekend, want hy kin net skriuwe; yn ’t Befolkingsregister fan 1860-1880 stean Piter en Gerben ynskreaun as Van Tuin;
-Jannigje (II.1.5) stiet by trouwen ynskreaun as Van der Tuin, se tekenet sels: Van Tunen;
-Dirkje (II.1.6) stiet yn ’t Befolkingsregister 1840-1860 te Froubuorren ynskreaun as Tuinstra;
-Pieter Dirks (IV.2) neamd himsels en syn bern steefêst Van der Tuin, syn broer Gerben (IV.3) dêrfoaroer hâldt Van Tuinen oan.
By de neiteam op ’t Bil is ’t sûnt generaasje III konsekwint Van Tuinen, by dy op ’t Aldlân al fan generaasje II ôf;

§ ÔNDER EN BOVEN DE STAND
In ’e negentynde eeuw gaapt op ’t Bil ’n groate kloof tussen aarm en ryk. Soms slaagt ’n erbaaier d’r in om him op te werken tot klain gernier, maar dat is bra swaar. ’t Komt nag wel ’s foor dat een skoalmeester worre kin en dan feerderop, maar dat blive útsonderings.
’n Andere mooglikhyd is om in ’t geld te trouwen. Dat beleeft Rinske Piters van der Tuin (II.1.2) at se trout met Faike Joukes van Schepen.
Faike is eerder troud as inweunend faint met syn gegoede aigeneerde boerin Kinke Aukes Oostringa, wede fan Gerrit Arjens Slim, ’n boer met modder an ’e kloet. Faike nimt de laiding fan ’e plaats over, hij wort bena hest in èèn klap fan erbaaier bouboer. En dermet krijt-y ok status anneks allegaar eerfolle funksys: folmacht foor waterskap ’t Oudbildt en kerk- en aarmfoogd.
Nadat Kinke tien jaar fersturven is, gaat Faike de lange huur an met syn maid Rinske, die komt soa ok fan ’e ene dâg op ’e ândere as maid op ’t plak fan boerin. Se trouwe wel op huwlikse foorwaarden, Rinske kin niet an Faike syn sinten komme. De letterlike en figuurlike meer- en minderwaardigens speult op.
Wat ’n kontrast, hier wort niet sjarsjeerd: Rinske besit niks, het allenig onderfining met hele lange werkdagen op ’t lând of in ’e huus, teugen ’n magere kost, se ferkast weethoefaak (sien hieronder ´t húsfol huusnummers bij de erbaaiers), se het amper skoal had en kin soadoend niet skrive. Faike is derteugenover welgesteld, regeert syn folk fan aigen honk ôf met de fingers in ’t fessybússy en ’t gouden herloazy over de spekbúk, hij is och soa geletterd en ’n bestuurder in Kerk, Staat en Maatskappij.

Klik foor inhoud >>

GENERAASJE III
III.1 Jacob Pieters van Tuinen * Froubuurt 13-12-1801 ~ dêr 17-1-1802 † Ingelum 4-11-1884, 82 jier, [] Bitgum rigel 16, grêf 13; NH, letter KO; op 22-4-1828 op belidenis as lidmaat oannommen te Bitgum; yn 1833 dêr boerefeint, yn 1834, ’40 dêr gernier op ’e Hammeringen (hûsnr 114), omstrings 1850 idem te Bitgummole (nrs 44, 51); yn 1868 gernier op De Harne te Ingelum (hûsnr 22); hy wennet op ’e âlde dei yn by syn soan Sybren-en-dy;
x Menameradiel 24-7-1833, 31 en 34 jier, Tetje Sybrens Heslinga * Ingelum 30-10-1798 ~ dêr 25-11-1798 † dêr 23-2-1876, hûsnr 20, 77 jier, [] Bitgum rigel 16, grêf 12; Tetsje is neffens it doopboek fan Ingelum dêr berne, yn oare hâldfêsten út it Befolkingsregister wurdt as berteplak Bitgum steld; KO; op 6-5-1829 op belidenis as lidmaat oannommen te Bitgum; by trouwen dêr sûnder berop; gernierske op ’e Hammeringen en te Ingelum; dr fan Sybren Scheltes Heslinga en Klaasje Jouws Keuning, gernieren te Ingelum, sûnt omstrings 1803 op Dyksterhuzen ûnder Bitgummole; omstrings 1850 te Bitgummole (nr 309)
Sjoch:
– Genealogy Heslinga
– Kertiersteat Antje Fokkes van der Meer nrs 22-23
1 Pieter Jacobs van Tuinen * Bitgum 14-9-1834 † dêr 17-9-1834, 4 dagen
2 Pieter Jacobs van Tuinen * Bitgum 31-7-1835 † Ingelum 23-11-1863, 28 jier, [] Bitgum rige 16, grêf 13; by ferstjerren sûnder berop
3 Klaaske Jacobs van Tuinen * Bitgum 4-4-1838 † dêr 3-3-1854, hûsnr 51,15 jier, [] Bitgum rige 14, grêf 9
4 Sybren Jacobs van Tuinen, folget IV.1

III.2 Dirk Pieters van Tuinen * Froubuurt 24-3-1815 † dêr 22-10-1855, 40 jaar; NH; ; erbaaier, in 1842, ’44, ’46 te Froubuurt, in 1849 te St.-Jabik.
x ’t Bildt 25-4-1844, 29 en 33 jaar, Janke Gerbens Stonebrink * St.-Jabik 15-5-1810 ~ dêr 17-6-1810 † St.-Anne 10-8-1880, 70 jaar; NH; bij trouwen maid te Froubuurt; erbaaister, werkfrou en bolloopster te St.-Jabik; sont Ouwe Maai 1860 te Froubuurt (huusnrs 167b, 130c, 160, 160b, 205f, en ok in ’n skip); in 1869, ’72 weer te St.-Jabik; bij fersterven sonder beroep te St.-Anne; dr fan Gerben Hiddes Stonebrink (ok: Steunebrink), erbaaier te St.-Jabik, en Baukje Feikes.
Dirk kin niet skrive: ‘niet te hebben geleerd zijnen naam te teekenen’ (trou-akte), ‘als hebbende zulks niet geleerd’ (geboorte-akte fan seun Pieter, 1846), ‘wegens ongeoefendheid (idem Gêrm, 1849);
Dirk huurt in 1842 lând te Froubuurt fan Johannes Pieters Hoogland te Froubuurt en fan Pieter Johannes Kromsigt te Luwt
Kines:
1 Pieter Dirks van Tuinen, folgt IV.2
2 Gerben Dirks van Tuinen, folgt IV.3

Klik foor inhoud >>

GENERAASJE IV
IV.1 Sybren Jacobs van Tuinen * Bitgummole 23-2-1840 † dêr 11-2-1933, 92 jier, [] Bitgum rigel 16, nr 13, selde grêf as syn broer Piter (III.1.2); NH, letter KO en G; arbeider te Bitgum, by trouwen en yn 1869 sûnder berop te Ingelum (hy sil oanslach hân ha by syn heit yn ’e gernierkerij), sûnt Alde Maaie 1868 gernier op De Harne te Ingelum (nrs 22, 20BK, se wenje dêr yn by Sybren syn heit en mem, ek nr 24bûten en nrs 36, 40); wennet op syn âlde dei mei syn dochters Jehanne en Pop oan ’e Alddyk (J.H. van Aismawei) te Bitgummole (fuort rjochts neist de nije Grifformearde Tsjerke fan 1924);
opsjenner ‘Nederduits Gereformeerde Gemeente Beetgum’ (Dolearende gemeente, beneamd by de oprjochting dêrfan op 21-3-1888), idem âlderling (earste befestiging 2-4-1888), sûnt 1892 tsjerkeriedslid Grifformearde Tsjerke Bitgum, bestjoerslid Kristlik Nasjonale Skoalle;
x Menameradiel 16-5-1868, 28 en 26 jier, Jitske Johannes Ket (ropnamme ek: Jikke; by berte en trouwen ynskreaun as: Yetske; yn Boargerlike Stân ek: Ytske; skriuwt har namme sels as Jitske) * Froubuorren 4-12-1841 † Ingelum 16-8-1900, 58 jier, [] Bitgum rigel 16, grêf 14; NH, letter KO; faam te Froubuorren (nr 87, har âldershûs); sûnt Alde Maaie 1862 te St.-Anne (nrs 318, 312); sûnt Alde Maaie 1865 ynwenjend faam by Jan Jans Sikkema en Jeltje Hendriks Kooistra, nôtmûnders te Bitgummole (nr 48; nei Jan en Jeltsje is de Sikkemabuorren neamd); sûnt Alde Maaie 1866 ynwenjend faam by Pier Hedzers Rijpstra en Dirkje Dirks Koopmans, boeren ûnder Ingelum (nr 20), nei har trouwen gernierske op de Harne; dr fan Johannes Tækes Ket, ferversfeint, sûnt omstrings 1849 ferver te Froubuurt (nr87c), en Trijntje Cornelis Hoitsma.
Jikke ferliest har mem mei alve jier en har heit as se trettjin is, al betiid wees. Yn ’e famylje giet it ferhaal dat Sybren syn faam út it  weeshûs helle hat, mar se is dan faam by de Rypstra’s te Ingelum, dêr sille se inoar ek kennen leard ha.
Sjoch foar Rypstra: Erfgoed Fundaasje – Kertiersteat Sytske Melia Rienks

Grêfskriften op ’e earder sânstiennen sarken (romme doe’t it omskot fan Reimer van Tuinen hjir begroeven waard):
HIER RUST HET STOF/mijner/onvergetelijke/echtg. en der kinderen/zorgvolle moeder/JITSCHE JOHS. KET,/geb. 5 Dec. 1842,/gehuwd 16 Mei 1868/met S.J. VAN TUINEN,/FILIPe. 3:21/

HIER RUST HET STOF/van onze/onvergetijke/en der kinderen/zorgvolle vader/SIEBREN JAC. van TUINEN/geb. 23 Febr. 1840,/sedert 16 Aug. 1900,/weduwnaar van J.J. KET./overleden te Beetg.molen/den 11 Febr. 1933./OPENB. 14:13b.

Bern:
1 Tettje Sybrens van Tuinen * Ingelum 14-3-1869 † Menaam 17-4-1953, 84 jier, [] Menaam; G; by beide houliken sûnder berop te Ingelum; komt nei it ferstjerren fan har earste man op 6-4-1899 yn te wenjen by har heit-en-dy te Ingelum; ferfart dêrwei op har twadde troudei nei Menaam, wennet dêr mei har twadde man yn by har twadde skoanmem dy’t ferstjert op 9-4-1905;
x 1 Menameradiel 19-5-1892, 23 en 24 jier, Jochum Jans de Boer * Menaam 15-10-1867 † Ingelum 4-4-1899, 31 jier, [] Menaam; earst NH, dan GT, letter G; arbeider te Menaam, sûnt Alde Maaie 1892 gernier te Ingelum (24a bûten, 37); sn fan Jan Jans de Boer en Trijntje Jochums Stienstra, gerniers te Menaam (nrs 132a, 266, 322);
sûnt 6-6-1895 wenje by Tettsje en Jochum yn har muoike en omkesizzer Jacob Sybrens van Tuinen en Catharina Jitzes Mulder, Sybren is dan arbeider; dy ferfarre dêrwei op 28-5-1900 nei St.-Anne.
Opmerklik dat Jochum kiest foar bûtentsjerklikens, útsûnderlik yn dizze famylje Van Tuinen; syn ynwenjende omke en muoikesizzer Jabik Sybrens en frou binne KO, Kristlik Ofskieden, Kristlik Grifformeard.
x 2 Menameradiel 18-12-1902, 33 en 35 jier, Oege Pieters Miedema * Menaam 20-8-1867 † Damwâld 22-4-1955, 87 jier; G; gernier te Menaam (nrs 176, 185); sn fan Pieter Oeges Miedema, foar syn trouwen yn 1865 gernier te Tsjom, dêrnei te Menaam, en Pietje Heerkes Hoekstra, as widdo fan Jan Gerrits van der Meer gernierske te Menaam (nrs 78, 18a, 101, 176)
2 Jacob Sybrens van Tuinen, folget V.1
3 Trijntje Sybrens van Tuinen * Ingelum 27-12-1872 † Bitgummole 24-3-1967, 94 jier, [] Bitgum, rigel 16; G; bij trouwen sûnder berop te Ingelum; bestjoerslid Sikesoarch; haad V.U.-buskes (kollekte-organisaasje foar jildlike stipe Vrije Universiteit Amsterdam);
x Menameradiel 6-6-1895, 22 en 23 jier, tagelyk mei Tryntsje har broer Jabik, Arjen Dirks van der Schaaf * Bitgummole 15-11-1871 † dêr 28-12-1948, 77 jier, [] Bitgum, rigel 16; G; bouboer en ierdappelkeapman te Bitgummole; partisipant (net firmant) ierdappelhannelshûs Cultura; besjoerslid Christelijke Jongelingsvereeniging te Bitgum, sûnt 1893 as sadanich idem fan it Suppleesjefûns (foar oanfulling skoallejild foar behoeftigen); tsjerkeriedslid; synoadelid; foarsitter A.R.P.-kiesferiening Nederland en Oranje; gemeenteriedslid fan Menameradiel foar de A.R.P.; foarsitter bestjoer Kristlik Nasjonale Skoalle Bitgum; lid Rie fan Tafersjoch Boerelienbank; foarsitter begraffenisferiening Laatste Eer te Bitgummole; sn fan Dirk Arjens van der Schaaf, bouboer te Bitgummole, ierdappelkeapman, firmant Cultura, tsjerkeriedslid, lid Burgerlijk Armenbestuur fan Menameradiel, bestjoerslid wetterskip De Engelumer Polder, skathâlder Plaatselijk Belang te Bitgummole, en Baukje Doekeles de Boer, bouboerinne te Bitgummole
Sjoch:
–Genealogy Van der Schaaf IX.5
–Genealogy van der Schaaf 1975 IX.10
4 Klaaske Sybrens van Tuinen * Ingelum 22-11-1875 † dêr 27-3-1953, 77 jier, [] Ingelum; G; genierske te Ingelum; sûnt Alde Maaie 1923 op nr 40;
x Menameradiel 21-5-1908, 32 en 33 jier, Andries Lieuwes Wassenaar * Marsum 10-4-1875 † Ingelum 24-3-1921, 45 jier, [] Ingelum; earst NH, letter G; arbeider te Menaam, sûnt Alde Maaie 1899 gernier te Ingelum (nr 4), dêrnei dêr boer (nr 6, 5); sn fan Lieuwe Andries Wassenaar en Tjaltje Geerts Vellinga, greidboeren te Marsum en gerniers te Ingelum; Andrys syn heit wennet sûnt Alde Maaie 1870 yn by syn suster Gerlantje Andries Wassenaar, widdo fan Klaas Thomas de Groot, greidboerinne te Marsum (nr 82), Andrys syn mem komt dêr ek m.y.f. 13-9-1873 út har berteplak Easterbierrum wei, se ferfarre Alde Maaie 1872 nei Ljouwert, yn 1875 binne se gernier te Marsum;
Andries x 1 Menameradiel 10-11-1898, 23 en 21 jier, Wytske Sjoerds van der Meer * Menaam 30-5-1877 † Ingelum 22-2-1901, 23 jier, [] Ingelum; NH; faam te Menaam; gernierske te Ingelum; dr fan Sjoerd Rienks van der Meer, arbeider te Menaam (nr 359) en Trijntje Cornelis Alberda
Sjoch foar foarâlden:
-W.Tsj. Vleer, De Friese Wassenaars, Wassenaar -Comité, Laverman N.V., Drachten, 1963, side 325
–Genealogy Koopal/Koopmans V13.2
5 Johanna Sybrens van Tuinen * Ingelum 18-9-1877 † Ljouwert, wenjend te Bitgummole, 20-8-1937, 59 jier, [] Bitgum, rige 14, nr 9, selde grêf as har muoike Klaske (III.1.3); sûnder berop; Jehanne en Pop wenje by har heit oan ’e Alddyk te Bitgummole (nrs 36, 40)
6 Popkje Sybrens van Tuinen * Ingelum 1-10-1880 † Veldwijk, Ermelo 15-2-1945, 64 jier, [] Ermelo, Gemeentelijke Begraafplaats, Varenlaan 27; sûnder berop; Pop wennet nei it ferstjerren fan har heit by Jehanne yn en sûnt 20-8-1937 op nr 405A te Bitgummole; Pop hat by riten in swiere holle en wurdt dan opnommen te Ermelo yn it gesticht Veldwijk foar ‘Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders in Nederland’ 
7 Pieter Sybrens van Tuinen, folget V.2

§ WIJ MOETEN GETROUW WEZEN
Yn tsjinstelling ta syn folle neef, de anargo-sosjalist Gerben Dirks van Tuinen (IV.3), set Sybren Jabiks van Tuinen him yn foar de ortodoks-kristlike konfessy, ‘De zaak waarvoor wij staan’.
Sybren is bestjoerder yn Tsjerke en Maatskippij – net yn Steat, hy is bygelyks gjin gemeenteriedslid. Foaroanman is er by de Doleânsje te Bitgum-Ingelum; hy is dêr daliks âlderling as dy de Nederduits Gereformeerde Gemeente op 21 maart 1888 ynstitusjonaliseare litte troch Fader Ploos, ds J.J.A. Ploos van Amstel fan Reitsum. Te Bitgum neame se harsels Gemeente, net Kerk.
De Dolearenden binne de lettere Grifformearden fan de B-rjochting, de Ofskiedenen fan 1834 (yn Bitgum binne se wat letter: 1843) fan ’e A-rjochting.
Taco Kingma beskriuwt de Bitgumer streamingen yngeand; bygelyks de Doleânsje (Bitgum, side 161):

* Dirk Cornelis de Haas stiet fan 1879 oant 1891 as frijsinnich Herfoarmd dûmeny te Bitgum, hy komt fan St.-Jabik en giet nei Doanjum.
* Jan Derk te Winkel stiet fan 1886 oant 1892 as dûmeny (op singuliere gaven) by de Nederduits Gereformeerde Gemeente te Bitgum, hy komt as evangelist fan ’e Knipe en giet mei emearitaat nei Elburg.

School met den Bijbel
Sybren Jabiks hat yn 1869 as siktaris in sit yn ’e foarriedige kommisje dy’t in Kristlik Nasjonale Skoalle te Bitgum tariedt. Foarsitter – dan neamd presidint – is Pier Hedzers Rypstra (sjoch foar in wiidweidige beskriuwing: Bitgum, side 170).
Gerben Reimers Brouwer hat Sybren van Tuinen en de oare bestjoersleden yn syn tonielstik oer de oprjochting fan in Kristlik Nasjonale Skoalle in rol tabetocht, sjoch Genealogy Brouwer 1 § KRISTLIK NASJONAAL ÛNDERWIIS.
Sybren Jabiks is sûnt 3-4-1886 ponghâlder fan ’e ‘Vereeniging’ foar in ‘School met den Bijbel’. It bestjoer wurdt allegeduerigen konfronteard mei jildkrapte.
Johannes Koppe, fan 1896 oant 1900 grifformeard dûmeny te Bitgum, opperet op in ledegearkomste: ‘Ons Christendom is duur. Maar wij zijn ook duur gekocht!’
Sybren van Tuinen wol de konsekwinsje fan dizze rede lûke, en freget at de âlden dan ek net de kostpriis fan it ûnderrjocht beteljen moatte soenen. En it skoaljild ferheegje dat net mear biddele hoecht te wurde. Dat soe dan op 37 1/5 sint yn ’e wike komme, rekkenet hy foar (Bitgum, side 176).
Yn 1901 wurdt, yn ioerienstimming mei it idee fan Van Tuinen, it skoaljild op 37 1/2 sint brocht, mar yn 1902 giet it werom nei 35 sinten. Hegere kontribúsje koe, omdat mear bern op skoalle kamen, 87 yn 1902, en omdat de rykssubsydzje opskroeve waard.
As Sybren in kear foarsitteret seit er: ‘Wij moeten getrouw wezen. Getrouwheid vermeerderd strijd.’ Oan no ta wurden yn ’e selde strekking as dy fan syn neef Gêrm fan Broedertrouw. En dan komt: ‘De getrouwe God zal ons helpen, indien wij getrouw zijn.’
Ja, de skoalle moat it benammen ha fan partikuliere bydragen. Kingma skriuwt (Bitgum, side 172):

De jonge skoalle komt te Marsum; de presidint, bouboer Pier Rypstra, leit de earste stien op 22 augustus 1870; letter noch te sjen yn ’e muorre fan Skoalstrjitte 10, mei it opskrift Marcus 10:14. Jezus zeide: Laat de kinderkens tot mij komen en verhindert ze niet. Anno 1870.
De dakpannen moatte der noch op, glêde of net? Besletten wurdt ta glêde, dy binne wol djoerder. De bestjoersleden Sybren van Tuinen, gernier, en Gooitzen Hartstra, timmerfeint, stimme tsjin. Sybren van Tuinen stimt yn ’e ledegearkomste fan 1892 fóár oanbliuwen fan foarsitter Herre Sjoerds Bartlema, boer op Dyksterhuzen, as dy opstappe wol om’t er net Grifformeard is, mar Herformd.
Yn 1887 ferhuzet de skoalle nei de ûnderferdjipping fan ’e âlde herberch te Bitgummole (no Van Aismawei 64).

§ STIPERS FAN DE V.U.
It ortodokse gedachtegoed hâldt net allinne befrijing yn fan it jok der Steatstsjerke, keazen wurdt ek foar bysûnder ûnderrjocht en dat hat syn grinzen net by de legere skoalle. Yn 1880 wurdt te Amsterdam de Vrije Universiteit, oprjochte, de VU: wittenskip bedreaun op ortodoks-protestantske grûnslach, neffens de merites fan de Skrift. It wurdt de iennichste protestantske universiteit yn Nederlân. Mannich froulik en manlik leat begeart har en him dêr te bekwamen, benammen yn teology en rjocht. Mar foar de froulju jout dat gedachtegoed gjin romte. Nei de legere skoalle fierder leare, is by de Kleyne Luyden yn ’t algemien al net oan ’e oarder, lit stean in Hegere Skoalle. En soks spilet net allinne yn rûnten fan de finen – skelwurd foar ortodoksen -, ek by de grauwen – skimpwurd foar frijsinnigen – en bûtentsjerkliken moat de emansipaasje fier weikomme.
De Van Tuinens te Bitgum en har sibben binne trou VU-stiper. Bûten jeften, wurdt in kollekte-organisaasje opset: buskes foar lytsjild ta it Hege Doel wurde yn ’e moai oanklaaide grifformearde keamers beskieden ophongen (dêrfoar is der al in heakje ta behingjen betocht), net sekuer yn ’t portrettend iepentlik gesicht, it leave antlit fan heit en mem wurdt it befestge, mar op ’e sydkante muorre of op ’e skoarstienmantel set, sadat Abraham Kuyper dan wol syn myld mar twingend each jowes sa no en dan treft. It kin gean om har belangrike Teologise fakulteit, dy der Wiisbegearte en de praktise Medise. In prachtich foarmlik slotsje bewaakt om ’e nocht griperige hannen, want dy hawwe de berntsjes yn dizze húsgesinnen net, noch de ynwenjende faam – om allinnichst ôfstofjende hannen komt se de dy dingen te mjitte, en de feint, al hie er dy fansels ek net yn dizzen, hy komt noait allinne dy hilllige keamer yn.
Susters yn de Heare begeare en beheare heimelik dy feint en syn bûtengewoande ynkomsten dy’t se godfruchtich net beteare litte. Se geane ienkear yn ’e safolle tiid by har geloofsgenoaten lâns om de blikjes earbiedich oan de skelle boaiem ta te leegjen, ûnder it genot fan tee mei wat lekkers derby en bypraten.
Sa is Tryntsje Sybrens van Tuinen (IV.1.3) haad fan de VU-buskes te Bitgum-Bitgummole-Ingelum.

IV.2 Pieter Dirks van der Tuin * Froubuurt 23-1-1846 † St.-Jabik 2-6-1873, 27 jaar; NH; weunt bij syn ouweloi te Froubuurt, sont Ouwe Maai 1860 te St.-Jabik, dêr erbaaier (nr 205c);
x ’t Bildt 21-10-1869, 23 en 27 jaar, Johanna Sakes de Walle * Ferwert 14-3-1842 † St.-Jabik 12-9-1886, 44 jaar; NH; Jehanne kin niet skrive (‘wegens ongeoefendheid’ (trou-akte); Janke weunt bij baide huwliken en fersterven sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Sake Hendriks de Walle, in 1837, ’38 timmerfaint te Ferwert, in 1839 dêr timmerman, in 1839, ’41 gernier te Hogebaintum, in idem 1842 ônder Ferwert, in 1844 timmerknecht te Blije, bij syn fersterven in 1847 timmerfaint te Ferwert, en Grietje Kornelis Wagenaar; weunt in 1848 as wede met de kines in ’t aarmhús te Ferwert (nr 92), in 1869 sonder beroep te Blije, Gryt kin niet skrive
Jehanne x 2 ’t Bildt 21-4-1881, 32 en 49 jaar, Frans Alderts Fopma * St.-Jabik 5-6-1828 † Tjummarum 19-9-1903, 75 jaar; NH; foor syn eerste trouwerij inweunend faint bij Marten Lammerts Dijkstra en Lutske Wigles Westra, bouboeren te Menaam; in 1852 erbaaier te St.-Jabik (nrs 160a, 169b), ferhuust dêrweg op 9-6-1873 na Tjummarum; in 1875 erbaaier te Furdgum, ok erbaaier te Dronryp, in 1881, ’83 te St.-Jabik (nr 205a), in 1877 te Oasterbierum, in 1887 te St.-Jabik, ferhuust dêrweg op 12-4-1887 na Tjummarum, dêr erbaaier tot syn doad met 75 jaar, met ’n ônderbreking fan 8 jaar gefangenisstraf; sn fan Aldert Gorrits Fopma, in 1828 gernier te St.-Jabik, in 1852 dêr erbaaier, en Jetske Floris Langedijk
Frans sait bij syn eerste huwlik en bij de angifte fan ’e geboorte fan syn kines Aldert in 1854 en Saapke in 1856 dat-y niet tekene kin ‘wegens ongeoefendheid’, bij syn huwlik met Jehanne set er syn hând wel; syn mim het ok gyn skriven leerd, syn hait set ’n gedegen hanepoat del
Frans x 1 ’t Bildt 17-6-1852, 24 en 32 jaar, Sjoerdtje Hanzes van der Scheer (ok: Van der Schaag, in ’e geboorte-akte fan hur dochter Saapke in 1856) * Belkum 16-3-1820 † Oasterbierum 19-9-1877, huusnr 99, 57 jaar; Sjoerdtsy kin niet skrive; bij trouwen maid te Menaam; dr fan Hans Sybrens van der Scheer, erbaaier te Belkum, en Saapke Hermanus (postúm: Ten Brink, in ’e sterfakte fan Sjoerdtsy)
Bern:
1 Grietje Pieters van der Tuin * St.-Jabik 30-4-1870; maid te St.-Jabik (huusnrs 167, 176); Gryt emigreert met achttien jaar op 16-5-1888 na Noord Amerika
Omstreeks 1888 wort Gryt in ’t Befolkingsregister Van Tuinen noemd
2 Dirk Pieters van der Tuin * St.-Jabik 5-8-1872 † dêr 3-10-1886, 14 jaar

§ STRAF
Gryt en Dirk van der Tuin ferlieze hur hait at se 3 en amper 1 jaar oud binne.
Frans Fopma, hur tweede hait, 17 jaar ouwer as hur mim, en syn seun Aldert (* 1954) worre feroordeeld foor stelerij en fonnist met ’n gefangenisstraf fan een jaar en ’t fereffenen fan ’e kosten:
Arrondissemintsrechtbank Luwt 15-1-1876, inventarisnr 92, aktenr 1426:
Rolnummer: 1426
Frans Fopma oud 47 jaren en Aldert Fopma oud 21 jaren, beide arbeiders, geboren te Sint Jacobiparochie, wonende te Tzummarum.
Nummer van ’t Parket: 319
Aard van het misdrijf: Diefstal
Dag der diening: 15 Januarij 1876
Aanmerkingen: ieder tot gevangenisstraf van één jaar en solidair in de kosten.

In 1890 mot Frans opnij foorkomme:
Arrondissemintsrechtbank Luwt 23-4-1890, inventarisnr 97, aktenr 102
Rolnummer: 182
Frans Fopma oud 61 jaren, zonder beroep laatstelijk wonende te Tzummarum, thans te Leeuwarden gedetineerd.
Nummer van ’t Parket: 1426
Aard van het misdrijf: Verkrachting
Dag der diening: 23 April 1890
Aanmerkingen: Uitspraak 7 Mei 1890, 8 jaar gev.str.

IV.3 Gerben Dirks van Tuinen * St.-Jabik 25-12-1849 † St.-Jabik 18-3-1937, 87 jaar, [] der; (in goen stikken fan ’t Befolkingsregister staat dat Gêrm in Froubuurt geboren is, mar folgens syn geboorte-akte is ’t St.-Jabik); eerst frijsinnig NH, sont novimber 1876 GK; in 1872, ’74, ’78, ’80, ’85, ’91, ’94, ’95, ’96, 1902 in aktens noemd as erbaaier in ’e Westhoek ônder St.-Jabik (húsnrs 87b, 150, 143, 160, 148, 184, 222, 427), hij is seumers in ’t annommen werk bij de seewering, winters stroakoopman – in 1890 het y bij Tjepke Johannnes Tjepkema fijfhondert balen stroa in ’e skuur die’t op 15 jannewary fan dat jaar bij ’n brând ferloaren gaan; hij is toegelyk ok fisserman, fan 1882 tot 1887 met syn kompanjon Rein Johannes Tjepkema op fissersboat De jonge Johannes (HB28), in 1888, 1912, ’20 is-y dat foor himsels op ’e regel De Westhoek, syn boat het ’t kenmerk G.v.T.; in 1907 is-y knecht bij deselde Tjepke Johannes Tjepkema, gernier en waddenfisser (troud in 1886 met Hendrikje Jans Lettinga); Gêrm is sont 1875 keslain in De Salm der (nr A427, Ouwe-Dyk 1198), toegelyk ok drankbestrider; bij syn ferstorven is-y sonder beroep;
Gêrm van Tuinen richt op 27-10-1889 met Jan Abrahams Stap en negentig ânderen de eerste erbaaiersferening Broedertrouw op; is derfan foorsitter, hij bedankt as lid in ’e jannewarymaand 1892 at syn fakbond opgaat in ’e Sociaal Democratische Bond; na him is in 1970 de Van Tuinenstraat yn St.-Jabik noemd;
x ’t Bildt 30-5-1872, 22 en 19 jaar, Trijntje Alberts Reitsma * St.-Jabik 21-12-1852 † der 26-6-1908, 55 jaar; [] der; bij hur huwlik wort ferklaard dat Tryntsy onfermogend is en soadoende de kosten fan ’e akten en stikken niet betale kin; eerst frijsinnig NH, later GK; Tryntsy tekent hur trou-akte wel, maar ferklaart bij trouwen fan hur dochter Dirky in 1895 dat se gyn skriven leerd het, in 1902 tekent se de trou-akte fan hur seun Dirk met ’n ferskriving: T A Rietsma; bij hur trouwen sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Albert Annes Reitsma, erbaaier te St.-Jabik, en Dirkje Hendriks Bosje, Dirky kin niet skrive;
Gêrm het as weedner húshousters, ônder ânderen:
sont 11-3-1909 Johanna Geertruida Hylkema * Kortswagen 8-8-1852;
sont 4-11-1909 Anna Faber * Metslawier 9-2-1865, se fertrekt op 24-6-1911 na Goutum;
sont 28-9-1911 Ytje Dirks de Jong * St.-Jabik 8-11-1889, se fertrekt 29-5-1912 na Belkum.
Gêrm koopt op 23-10-1902 ’n huus met hiem in ’e Westhoek; koopsom: f 685,00; rippertwaar: 066035; aktenr 01340; inventarisnr 066031;
hij hout boelgoed op 2-13-1881; op 15-2-1922 wort syn testamint opmaakt.
Kines:
1 Dirkje Gerbens van Tuinen * St.-Jabik 3-8-1874 † Tjummarum 8-3-1966, 81 jaar, [] St.-Jabik; eerst NH, later GK; bij hur trouwen sonder beroep te St.-Jabik; weunt met hur húshouwing op Hiekemuoi – noemd na Hieke Pieters Brouwer – bij de Westhoek onder St.-Jabik en ok ’n tiidsy bij hur hait in, at die weedner is;
x ’t Bildt 3-10-1895, 21 en 24 jaar, Tymen Dirks Dijkstra * Minnertsga 10-2-1871 † Tjummarum 7-8-1958, 87 jaar, [] St.-Jabik; eerst NH, later GK; bij syn trouwen en in 1896, ’99, 1901, ’04 erbaaier te St.-Jabik (nr 232), in 1907 der noemd seeman, 1909 der fisser, in 1911, ’17, ’29, ’32 der weer erbaaier; sn fan Dirk Tymens Dijkstra, erbaaier te Mindersga, en Atje Bouwes van der Meulen, Atsy kin in 1895 niet skrive`
Dirky en Timen weune op ’e ouwe dâg in bij hur dochter Hendrika Dijkstra (Rika) en hur man Douwe de Valk te Tjummarum; Douwe is erbaaier en dorser te Tjummarum, later wagenwasser bij ’t streekbusbedriif NTM (Nederlandsche Tramweg Maatschappij) te Luwt
2 Dirk Gerbens van Tuinen, folgt V.3
3 Jantje Gerbens van Tuinen * St.-Jabik 18-7-1880 † der 2-1-1901, 20 jaar, [] St.-Jabik, rij 5, grâf 11; eerst NH, later GK; bij ferstorven sonder beroep
4 Albert Gerbens van Tuinen, folgt V.4
5 Pieter Gerbens van Tuinen, folgt V.5
6 Anne Gerbens van Tuinen * St.-Jabik 27-4-1894 † der 30-5-1918, 27 jaar, [] St.-Jabik, rij 5, grâf 11; eerst NH, later GK; bij ferstorven fisser in ’e Westhoek
7 Hendrik Gerbens van Tuinen * St.-Jabik 30-7-1894 † der 5-11-1897, 3 jaar, [] St.-Jabik, rij 45, grâf 18
8 Antje Gerbens van Tuinen (An) * St.-Jabik 14-9-1896; eerst NH, later GK; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; Antsy weunt sont 4-3-1920 met hur man en twee kines in bij hur hait; sont 1-1-1931 húshouwe se selsstannig in nr A438;
x ’t Bildt 22-1-1920, 23 en 30 jaar, Marten Ennes Kingma * St.-Jabik 4-11-1889 † St.-Anne, weunend te St.-Jabik, 18-11-1966, 77 jaar; eerst G, later GK; bij trouwen erbaaier te St.-Anne, later idem te St.-Jabik (nr 488); in 1932 en ’36 waddenfisser op Weltefreden (stokmerken MK en XK, sien hieronder § WADDENFISSERIJ IN ’E WESTHOEK); sn fan Enne Dirks Kingma, gernier te St.-Jabik (nr 427a), slachter te St.-Anne (nrs 255, 599), sont Ouwe Maai 1886 idem te St.-Jabik (nr 342), in 1920 der erbaaier, en Lijntje Rintjes Kuiken
By Marten is ’t opmerklik dat-y eerst Griffermeerd is en later búttenkerklik, hij gaat blykber met in ’e overtuging fan syn frou en hur folk.

§ WAAR WIJ HET STOF SLECHTS VINDEN
Op ’e doade-akker – ’t is aigentlik ’n eerbiedige útdrukking, in ferband met ’t werk op ’e akkers, of is dat te feer socht? – je sêge nou begraafplak – op ’t Súdeand bij St.-Jabik waren in 1970 nag de folgende opskriften op staande stenen te lezen (optekening doe deur Goasse Brouwer):
Regel 45, graf 8:
RUSTPLAATS/van/HENDRIK G. v. TUINEN/geb. 30 Juli 1894/overl. 5 Nov. 1897,/
en van/
TRIJNTJE ALBERTS REITSMA/geb. 21 Dec. 1852/overl. 26 Juni 1908./Echtgenoote van/
GERBEN D. VAN TUINEN/
en van/
GERBEN VAN TUINEN/geb. 25 Dec. 1845/overl. 18 Mrt. 1937/Wedn. van/TRIJNTJE REITSMA.
Deuze steen sat met ’t ôndereand in ’e modder, soadat ’t ônderste niet te lezen waar; derom kinne de lêste regels wel wat âns lopen hè.

Regel 5, graf 11:
RUSTPLAATS/van/JANTJE VAN TUINEN/dochter van/G. van Tuinen en T. Reitsma/geb. te St. Jac. Par. 18 Juli 1880,/overl. aldaar 2 Jan. 1901./
Hier rust zij, die ons teder was/
en hem, die haar beminde;/
Een traan bevloeit het kille graf,/
waar wij het stof slechts vinden./
En van
/ANNE G. VAN TUINEN/geb. 27 April 1891/overl. 30 Mei 1918/oud 27 jaren./

Achter an ’t middenpâd:
RUSTPLAATS/VAN ONZE LIEVE MAN/VADER EN GROOTVADER/ALBERT VAN TUINEN/* 3-12-1885 † 29-11-1969/

Dernaast ’n klain steentsy:
Hier rust onze kleine lieveling/
Feitse/* 29 Mrt. 1944/† 11 April 1944/
A. van Tuinen/K. van Tuinen-Talsma,/en kinderen./

RUSTPLAATS/
van onze lieve man, vader en groot- en overgrootvader/
TIJMEN D. DIJKSTRA/* 10 Febr. 1871/† 7 Aug. 1958/
en onze lieve moeder/groot- en overgrootmoeder/
DIRKJE G. VAN TUINEN/* 3 Aug. 1874/† 8 Maart 1966/
Kinderen, klein en achterkleinkinderen.

§ WAT BINNE DE ACHTERGRÔNDEN?
Gêrm van Tuinen is naast los erbaaier ok sakeman – ‘Ik waar ’n klain ondernimmertsy an ’e seedyk’ sait-y fan himsels teugen Sljucht en Rjucht, sien hieronder.
Hij is selsstannig waddenfisser, stroakoopman en keslain in De Salm in ’e Westhoek, toegelyk is-y ok nag drankbestrider. Hij mot likegoed foorkomme fanwegen overtreding fan ’e Drankwet. Hoe sit dat? Drinkende erbaaiers dinke niet, dinkende erbaaiers drinke niet.
En deuze fakbondslaider brúkt lând ônder St.-Jabik dat-y huurt fan ’e kapitalist. Hij pacht befoorbeeld in 1900 fan ’e hereboer Johannes Pieters Hoogland te St.-Anne en in 1908 fan Auke Jans Bierma te St.-Jabik.
Feerder ondersoek na deuze man in syn tiid kin nag heel wat leersems oplevere over de soasjale omstandigheden ’n grougoed eeuw leden in ’e Westhoek. Voorwaarts en niet vergeten.

Oorsaken oprichten fakbond
Op 27 oktober 1889 komme in ’e Westhoek metnander 94 faste erbaaiers, losse erbaaiers, dyk- en grôndwerkers, fissers en ’n hândfol handwerksloi bijnander om meer as 9-10 sinten loan te bij hur bazen te bewerken, op syn mînst 12-15 sinten. Gêrm van Tuinen, wort foorsitter, syn maat Jan Stap, de mattador in ’e nije organisasy, wort tweede-foorsitter.
Ivert wort foor: werk foor elkeneen, gyn koppels, minder frôly- en kynderarbaid, gyn dwongen winkelnering, meer loan en kortere werktiden: seumerdaags tien uren en winterdaags acht uren.
Al gau groeit de ferening; frôly worre ok lid, dat is in die tiid wat nijs. In 1890 binne d’r in ’e Westhoek en St.-Jabik 600 leden, in St.-Anne 300 en in Beetgum 130. Johan Frieswijk beskriift in syn boek Om een beter leven – hoofdstuk Het platteland in beweging (bladsy 150) drie oorsaken dat krekt op ’t Bildt de erbaaiersfakbond soa’n fast foet an de grônd krijt:
1 De kerk is syn grip op ’e erbaaiers in St.-Jabik en de Westhoek kwytraakt (in St.-Anne is ’t bij de ortterdiks Nederlâns Herformden en de Kristlik Ofskaidenen ’n ander ferhaal). Sien in deuze genealogy by Gêrm van Tuinen-en-die dat se fan frijsinnig Nederlâns Herformd, búttenkerklik worre.
2 De materiële en dêrmet de psycholoochise kloof tussen erbaaier en boer wort dieper en dieper. Sien § Onder en boven de stand.
3 De werkloazens onder de mannen wort groater en groater. Se lope betiden maar wat om, frustrerend. ’t Plak fan ’e mânly wort innommen deur frôly, kines en goedkope koppels.
Gêrm van Tuinen en Jan Stap, foorsitter en tweede foorsitter fan Broedertrouw, staan foor op ’e barrikaden om ‘Recht voor Allen’. Se binne tegaar stakingslaider in ’t midden fan 1890. Broedertrouw komt op 1 augustus met 35 boeren overeen dat ’t loan fan 9 sinten 12 sinten worre sil. Maar soa’n hondertfyftig ândere boeren prate metnander ôf dat se de erbaaiers 10 sinten útbetale sille. Die lândbouwers worre deur aigen erbaaiers út ’t noflik bedsteed tikt, der’t se faaks teder lêge te knuffelen; tik, tik, tik, dwingend teugen ’t foorname foorrút fan ’e mooie kamer.

Staking
Drie boeren sêgge akkoort met die ferhoging na 12 sinten, dat binne Douwe Hessels Bierma (x ’t Bildt 18-1-1860, 32 en 21 jaar, Kinke Pieters Boonstra), Willem Gerrits Wassenaar (x ’t Bildt 12-4-1838, 25 en 20 jaar, Geertje Roelofs Westra) en Reinder Hobbes van der Laan (x ’t Bildt 14-1-1864, 29 en 30 jaar, Ytje Jelmers Miedema, wede fan Brand Durks van der Werff).
Mar de ânderen saiden: Staak dan mar, wij geve jim gyn sint meer. Dêre wort op 1 augustus staakt, ’n loanaksy. Lykwels perbere die boeren de staking te breken deur erbaaiers út ândere plakken, de soanoemde onderkrúppers, 15 sinten út te betalen plus kost en inweuning.
Huurboeren hewwe ’t in dat tydfak betiden ok niet rúm: se motte flinke huren ophoeste, die’t deur de groatgrôndbesittter bij willekeur ferhoogd worre; menigeen kin dat bij lange na niet opbringe en wort fan ’e plaats ôffogen. Bij die twee kategoryën – erbaaier en pachtboer – is over en weer somtiden wel begryp.
Soa knechtigt de groatgrôndbesitter de huurboer, de huurboer de erbaaier, de erbaaier syn onder-maatse wrotter omdat die niet omlyk wil bij stakings. Hoe kortsichtig. De mînslikens gaat ferloaren op alle gebied.
Reimer van Tuinen (VI.3) sait: It lân is uzes mei-inoar. Met ândere woorden: strukturele onderdrukking hout wel op at wij alles metnander dele wille, soa kin – om bij Raimer syn onderwerp te bliven – nasjonalisering fan grônd essinsjeel helpe.
Soa komme ideeën in ferskaidene Fan Tuinen-stagen bijnander: mînslilkhyd kin soa ’t skynt niet âns as ferskeure, maar ’t ferbynt krektengelyk, in ôns, in de Kristus, in Domela.

De staking fan Broedertrouw ferloopt rustig, maar de regering stuurt d’r hondert man infantery op ôf, feertig feldwachters, folgens Gêrm van Tuinen (Sljucht en Rjucht, sien hieronder), die kregen hur inkertiering bij boeren. En later kreeg ’n detasjemint massisees onderdak in ’e openbare skoalen. Doe’t se de dyk delkwammen, stonnen de frôly met koffy en koek in ’e deur. De ofsieren ferboaden ’t de soldaten om dat an te nimmen, maar der stoorden die hur niet an. ’n Ofsier klaagde in syn Koeterwaals: ‘Met de soldaten kan je ook niks meer, want se benne het al eens met het volk’.

’t Ferloop fan Broedertrouw
Broedertrouw koopt in ’t foorjaar fan 1890 ’n huus op ’t Súdeand in St.-Jabik; se liene derfoor soa’n f 1.100,00 fan hur metstander dr Vitus Bruinsma, die’t hoodartkels skriift foor algemeen kies- en stimrecht in ’e Bildtsche Courant (sont 1869, ’n útgave fan boekdrukker Jan Kuiken Johszn te St.-Anne). ’t Súdeand wort tena ’t fergaderplak, de setel. Jan Stap komt der te weunen.

Gêrm van Tuinen sait in Sljucht en Rjucht:
‘Wij gingen met roade petten op na de miting foor Algemeen Kies- en stimrecht te Amsterdam.’
‘Wêrom mei in reade pet op?’ fraagt de intervjoeër. ‘Hie soks wat te meitsjen mei de ferearing fan Marianne, dy’t ek in reade mûtse op hie?’
‘Ni, ’t waar allenig maar om nander in die groate stad niet kwyt te raken. Doe’t wij deur de straten fan Amsterdam liepen skollen se ôns út foor Poalse Joaden! Ni, met Marianne had dat niks te maken, maar ’t Marianne-liet waar een fan ôns mooiste striidlieten.

Onderwilens duurde de staking maar deur. De massisees hewwe hier in die tiden raar húshouwen. Se hadden ’t bij de boeren goed fan eten en drinken, fooral ’t lêste, en dan kon d’r maar ’t mînste gebeure of die kirls stoven op ’e Broedertrouwers in. Doe’t se op ’n keer ’n sjarzje útfoerden op skoalkines, worden de Bilkerts soa fals op die kerels, doe hewwe se ’n dronken brigadier deur de sloat joegen, die waar soa benaud, dat de revolver ging him achter in de broek ôf. Hij kon nag krekt de wyk speule, âns had ’t ferkeerd met de man ôflopen.
Want de stakers waren doe al niet meer soa mak op ’e huud, dat sêg ik jou! Jabik van Gelder, ôns siktaris, kreeg in die dagen ’n kist toestuurd, der’t op ston: ‘‘Inhoud chocolade’. Aan den heer J. van Gelder, secretaris van Broedertrouw.’’ Dat likende al wat nuver! Súkkelary! Foor wie sou dat bestimd weze? Maar doe’t de kist open broken worde, bleek die fol met revolvers te sitten. Wie’t ’t stuurd had, binne wij nooit te weten kommen, maar de revolvers waren gau ompart! En d’r binne momintlik nag goeds fan over, sêge se.
’t Ferloop fan ’e staking waar niet hoopgevend. Doe’t ôns foorman Jan Stap met de pinnings fan Broedertrouw wat ruug omgaan waar – d’r hewwe met him twee keer dingen weest, die’t ik mar niet krekt fertelle sil, mar die’t ’t haastige fertrek fan Jan Stap na Amerika bewerkt hè – ging ’t met de ferening hard achterút. In ’e hêst fan 1891 is ’t folk weer op ’e ouwe loanbedingsten an ’t werk gaan. Wij hadden de striid ferloren,’ sait Gêrm.

Jan Stap het ’t ontstaan fan Broedertrouw soa beskreven as waren je d’r sels bij, maar hij sat ok ’t dichtst bij ’t fuur, ni hij wààr ’t fuur. Sien syn ferhanneling Broedertrouw, bij Google kinne jou de hele ferhanneling leze.

Sytse Hotzes Buwalda licht de achtergrônden fan Broedertrouw in ’n beskouwing toe, lees hier.

Bedraiging
De foorsitter en tweede foorsitter fan Broedertrouw, Gêrm en Jan Stap, worre d’rfan beskuldigd dat se goen onderkrúppers út Rie en Gaasterland met de doad bedraigd hewwe souwen.
Gêrm van Tuinen sait over de Gaasterlanders:
‘Wij hadden gau ’n hoop folk om ôns hine, och wat begroatte ’t mij om die aarme stakkers, dat wij ’t hur ôfrade mosten om ’n daghuur op ’t Bildt te ferdienen, want se waren soa aarm as de mieren. Wij hewwe doe preses kregen – twee maanden elk loof ik, waar de saak – maar Piter Jelles het ôns frijspraak besorgd, dat kon ok wel niet âns, want wij hadden ’t folk fansels nooit bedraige mâgen met riemsnijerij en oalygieterij.’ (Sljucht en Rjucht, sien hieronder.)
De ais is: twee maanden selstraf. Troelstra beraikt wer’t-y foor inhuurd is.
Arrondissemintsrechtbank Luwt 4-10-1890, argyfnr 18-02, inventarisnr 97, aktenr 347
Rolnummer: 347
I Gerben van Tuinen, oud 40 jaren II Jan Stap, oud 30 jaren, arbeiders wonende te Sint Jacobi Parochie
Nummer van ’t Parket: 414
Aard van het misdrijf: Bedreiging
Dag der diening: 4 October 1890
Aanmerkingen: Uitgesteld 1 Nov 1890 Uitgesteld 29 Nov. 1890 Uitspraak 6 December 1890 Vrijgesproken.

Overtreding Drankwet
In 1882 krijt Gêrm ’n foorroeping an ’e broek, hij sou de Drankwet an syn leers lapt hewwe:
Arrondissemintsrechtbank Luwt 25-7-1882, argyfnr 18-02, inventarisnr 94, aktenr 2762
Rolnummer: 2762
I Gerben van Tuinen, kastelein onder St. Jacobi Parochie
Nummer van ’t Parket: 334
Aard van het misdrijf: Overtreding drankwet
Dag der diening: 25 Julij 1882
Aanmerkingen: Uitspraak 2 Augst 2 1/2 uur Ontslag van regtsvervolging.

Mishandeling
’t Hout even niet op. Gêrm wort beskuldigd fan mishandeling, tegaar met syn seun Dirk en Tryntsy syn wiif:
Arrondissemintsrechtbank Luwt 14-9-1898, argyfnr 18-02, inventarisnr 99, aktenr 10
Rolnummer: 10
1 Gerben van Tuinen, 58 jaren, arbeider, 2 Dirk van Tuinen, 20 jaar, arbeider, 3 Trijntje Reitsma, 45 jaren, zonder beroep, allen te St. Jacobi Parochie
Nummer van ’t Parket: 294
Aard van het misdrijf: Mishandeling
Dag der diening: 14 Sept. 1898
Aanmerkingen: Uitspraak 1. en 2. vrij nr 3. 3 dagen gv (= in dit gefal: gevangenisstraf).

§ WADDENFISSERIJ IN ’E WESTHOEK
Ut: Geskidenis fan de Bildtse Waddenfisserij, fan Sytse Hotzes Buwalda, (bladsys 19, 20, 125, 126, 131, 133).
De Westhoek waar met de Slingerhaan de oudste regel fan ’t Bildt. /…/ In ’t begin fan ’e 19de eeuw waar de fisserij behoorlik lukratyf; derom waren d’r alan meer erbaaiers die’t met ’n heel- of halfboatsruw perbeerden om met de fisserij d’r wat bij te ferdienen. Se fisse ônder ânderen op ansjofis, hirring en rôg.
De bestaande regels hadden al heel wat boaten en soadoende worde ’t geluk op ândere plakken perbeerd. Dirk van Tuinen begon in 1903 te fissen bij de Stenen Dam met Jan Gorryts de Jong, Gerryt de Vries, Klaas Kramer en Dirk Bokma. Blykber waar de fangst niet na ferwachting, want ’t ândere jaars ferhuusden se naar ’t Statenhood (bútten ’t Bildt). D’r worde fist met drie boaten: Dirk van Tuinen met Jan Gorryts de Jong, Wullem Hogerhuis met Gerryt de Vries en Klaas Bonnema met Hindrik Wielinga. In 1905 setten se fúkken nag oastliker en wel in de regel Nooitgedacht bewesten Kehoal. Tot 1913 sou Dirk van Tuinen hier blive om dan met negen ânderen in 1913 ’n nije regel te formen tussen Dykshoek en Kehoal: Weltefreden. Deuze regel worde ok ’t klain Regeltsy of Tite-bep noemd, naar Tytsy Wullems la Fleur (1839-1921), die’t doe in ’t herberchy an ’e seedyk weunde. /…/ De regel Weltefreden is altyd befist deur Bildtkerts, ok al laai-y in Barradeel. Sels in 1927 fisten hier nag Dirk en Albert van Tuinen en Sikke Dijkstra.

Weltefreden het nooit meer as ’n stik of fijf boaten had. In 1929 fisten op Tite-bep Albert Gêrms van Tuinen met as knecht Pyt Reitsma of Jan Cuperus. In 1932 waren ’t Sybren en Wullem Kuiken, Marten Ennes Kingma, de man fan Antsy Gêrms van Tuinen (IV.3.8), en Riemer Kuiken met Pyt Stienstra as knecht, Dirk Reitsma met Jan de Jong, Albert en Dirk Gêrms van Tuinen en Pyt de Groot met ’n faint.
In 1936 fisten hier: Marten Kingma met Riemer Kuiken, Albert en Dirk van Tuinen, Pyt Jelles Kuiken met Dirk Reitsma. Pyt Jelles sou hier tot de oorlog blive.
Marten Ennes Kingma had syn ruw kocht fan syn skoanhait Gêrm van Tuinen, die’t ’t op syn beurt overkocht had fan Dirk Douwes Leeuwen die’t met 17 jaar ’t ruw fan syn hait overkregen had, maar in 1918 ophouwe most omdat-y deur de Spaanse gryp feld waar. Soadoende had Marten Kingma behalve syn aigen stokmerk MK ok wel XK, skriift Buwalda.

§ GERM VAN TUINEN ‘SLECHT EN RECHT’ OP ’E TEKST
Gêrm van Tuinen wort in 1929 in syn tachtigste intervjoed foor weekblâd Sljucht en Rjucht onder de titel De soasjale biweging om 1890 hinne. Hij is al ’s eerder froegen om syn herinnerings del te lêgen, maar der is-y niet op ingaan: ‘Soa at ’t gebeurd is, soa sil ’t beskreven worre,’ is syn mening. De fragesteller is W-a, die sait dat toe – wie’t dat is, kin nag an ’t licht komme. Gêrm praat Bildts, maar hij wort in ’t Frys opfoerd. ’t Stik begint met onderfinings fan Piter Jelles Troelstra, de adfekaat fan Gêrm van Tuinen en Jan Stap, sien hierboven.
Klik hierônder op ’e illustrasys foor ’n leesbere tekst.

Gêrm van Tuinen het foor syn kines ’n fers over syn naderende doad maakt. ’n Handskrift derfan is bewaard bleven bij Gêrm syn overpakesêgger Dirk Gêrms van Tuinen (VII.10) te St.-Anne – met dank foor ’t útlienen:

Klik foor inhoud >>

§ DURVE JOU ’T MET MIJ WEL AN?
Overpakesêger Dirk Gerbens sait dat-y niet feul over syn overpake weet. Syn hait fertelde d‘r ’t meeste niet fan. Wel dat-y as wees fan soawat ses met syn broertsy en mim in ’n skip bij Froubuurt bifakkeerde. Dat boatsy worde lek en doe trokken se ’t op ’t lând en weunden se der soa nag in.
‘Overpake slaagde doe al gau an Tryntsy Alberts fan Dykshoek en hij slaagde toegelyk an haaiwerk op ’e seedyk. Dêrbij kreeg-y ’n ongemakky en derfan ’n útkeerinky en fan ’t pinsjoentsy derfan kochten se jaren later ’n hússy in ’e Westhoek en der begonnen se ’n herberchy. Se noemden dat De Salm, want at-y as fisser ’n dikke salm fong waar dat goud! Maar hij had niet genoeg om ’t allegaar te bestúvveren.
Notaris saai: Durft u dit wel aan, Van Tuinen?
Pake saai: At jou ’t met mij andurve, durf ik ’t met jóú altýd an! Hij waar bra bretaal, wat dat angaat.
Onderwilens waar-y bij de Frijdinkerij gaan en út ’e kerk. Dat kon soa maar niet. De doomnys preekten gehoarsemhyd, onderdanigheid – je mosten maar gewillig weze. Ja gewillig, se kregen fan ’e kerklike aarmfoogden wat die overhadden: brúkte tee, beskimmele bôl en ôfkoken sopbonken, saai ôns hait’
St.-Anne, 13 desimber 2022

GENERAASJE V
V.1 Jacob Sybrens van Tuinen * Ingelum, op ’e Harne, 11-12-1870 † Berltsum 28-8-1942, 71 jier, [] Berltsum; KO, letter G; Jabik en Catrien komme op 6-6-1895 yn te wenjen by omke en muoike Jochum Jans de Boer en Tettsje van Tuinen te Ingelum, Sybren is dan arbeider, se ferfarre dêrwei op 28-5-1900 nei St.-Anne (nr 145a) en komme op 16-10-1902 dêrwei yn Berltsum yn te wenjen by Catrien har mem-en-dy; Sybren is dêr túnker, gernier (nrs 21, 142) en oant syn ferstjerren bouboer (nrs 142, sûnt 18-4-1928: nr 523);
hy is besjoerslid Christelijke Jongelingsvereeniging te Bitgum, sûnt 1893 as sadanich idem fan it Suppleesjefûns (foar oanfulling skoallejild foar behoeftigen); skriuwer fan feilingferiening De Afslag te Berltsum; foarsitter Provinciale Vereeniging van Veilingen in Friesland;
tsjerkeriedslid Grifformearde Tsjerke Berltsum; foarsitter Grifformearde Skoalle dêr;
x Menameradiel 6-6-1895, 24 en 26 jier, Catharina Jitzes Mulder * Berltsum 23-8-1868 † dêr 18-12-1940, 72 jier, [] Berltsum; KO, letter G; ferhuzet út Berltsum nei Ingelum op 6-6-1895; dr fan Jitze Yges Mulder, tsjerkfâd te Seisbierrum, en Trijntje Tjipkes Hoogendijk (skriuwt sels yn 1885: Hoogedijk, yn 1895: Hoogdijk), binne boer te Seisbierrum, komme Alde Maaie 1862 dêrwei yn Berltsum en binne dêr greidboer (nrs 46, sûnt 25-4-1863: 4a, 13, 21)
Bern:
1 Sybren Jitze van Tuinen, folget VI.1

V.2 Pieter van Tuinen * De Harne Ingelum 2-8-1883 † Dokkum 22-3-1961 [] Bitgum r. 16, gr. 15; G; ferfart op 26-7-1909 út Ingelum nei St.-Anne; ûnderwizer te Seisbierrum, dêrnei te Bolswert, haad Kristlike Kweekskoalle Dokkum, ynspekteur fan it Leger Underwiis yn Fryslân, tsjerkekeriedslid Grifformearde Tsjerke.
Nei him is de P. van Tuinenskoalle, foar Leger Ekonomys en Administratyf Underwiis, oan ’e Humaldawei yn Dokkum neamd (sûnt 1980 Wâldwei 140);
x Menameradiel 30-5-1912, 29 en 28 jier, Dirkje Reimers Brouwer (Durkje) * Menaam (op ’e Bitgumer terp) 12-8-1882 † Ljouwert 4-5-1962 [] Bitgum r. 16, gr. 5; earst frijsinnich NH, letter G; dr fan Reimer Gerbens Brouwer en Trijntje Jacobs Gosliga, bouboeren op Grut Fellingwurd op Fjouwerhûs te Menaam ûnder Bitgum
Sjoch: Genealogy Brouwer 1 – XIII.1.2
Bern:
1 Sybren van Tuinen, folget VI.2
2 Trijntje van Tuinen (Trijn/Nynke) * Seisbierrum 26-6-1914 † Ternaard 5-11-2001, 84 jier [] Bitgum r. 16, gr. 6; G; húshâldster op ûnderskate plakken, en by har lettere man te Holwert;
x 1965 Sijtze Gerbens Malda * Holwert 15-3-1907 † Ternaard 26-6-1987, 80 jier; G; boer te Holwert; sn fan Gerben Sijtzes Malda, yn 1905, ’10 arbeider te Holwert, yn 1907 dêr gernier, sûnt omstrings 1925 dêr boer, en Janke Willems Bergmans;
Sytze x 1 Westdongeradiel 9-6-1932, 25 en 24 jier, Jantje Hofing * Jannum 12-3-1908 † Holwert 20-10-1959, 51 jier; G; by trouwen sûnder berop te Jannum; dr fan Lieuwe Christiaans Hofing, yn 1903 arbeider te Rinsumageast, yn 1908 greidboer te Jannum, yn 1932 dêr arbeider, letter rêstend te Reitsum, en Akke Romkes Talstra, op ’e âlde dei rêstend te Reitsum
3 Reimer Willem van Tuinen, folget VI.3
4 Jitske van Tuinen, folget VI.4
5 Jacob van Tuinen, folget VI.5
6 Deaberne famke *-†  Dokkum 1924 [] Ælsum, yn in grêf mei om it sarkje hinne in jitizeren stek

Hjirûnder it oarspronklik grêfskrift op de eardere lizzende sark; by de renovaasje, c.q. ferfanging fan ’e sânstiennen monuminten troch nije swart-graniten stiennen is dy tekst yn ’e nije Fryske stavering fan 1988 oerbrocht:
PX/PIETER VAN TUINEN/* TO INGELUM 2-8-1883/+ TO DOKKUM 22-3-1961/MYN HELP EN MYN RÊDDER BINNE/JO; O MYN GOD! TOEVJE NET./PSALM 40:18/
DIRKJE BROUWER/* TO BITGUM 12-8-1882/+ TO LJOUWERT 4-5-1962/EN DE FRIJKOCHTEN DES HEARE SILLE/WEROMKOMME EN OPTSJEN NEI SION MEI/JUBEL, EN IVIGE BLYDSKIP SIL OP HAR/HOLLE WÊZE; FREUGDE EN BLYDSKIP SILLE HJA DIELHAFTICH WURDE, MAR DE DRÔFENIS/EN IT SUCHTSJEN SILLE FUORTFLECHTSJE/JESAJA 35:10/

§ OANTINKENS FAN JIKKE KINGMA-VAN TUINEN
Deaberne suske
Yn ’e húshâlding komt yn 1925 in deaberne famke te wrâld.
Jits van Tuinen: Dêrtroch wie it begjin yn Dokkum heel treurich. Ik sjoch pake Reimer noch yn it swarte brikje oankommen.
Der wie in kommisje dy’t bern út Dútslân yn Nederlân ûnderbringe moast om oan te sterkjen. Guon fan ‘e kommisje tochten dat it wol wat foar ús mem wie om in famke op te nimmen, no’t se sels krekt in famke ferlern hie. Durkje moast de kop mar opstekke. Sa kaam Edith by ús. Us rûge jonges waarden wat sachtaardiger. Ik hie sûnt wat mei it Dúts. Us heit wie trouwens al pro-Dúts. [Net polityk] Hy hat in hoart hân dat er ús út de Dútse bibel foarlies.
It duorre in skoft, mar ik wit noch dat ús mem wer moaie klean oandie, in rôze bloeze. Se moast wol wat oerwinne. It wie krekt as mocht dat net.

Mem de spil
Us mem wie de spil fan ‘e oarloch, de siel fan ús ferset. Ik hie in kear in dream. Der binne twa Van Tuinenstrjitten yn Dokkum. Ik tink dit kloppet net. Ik krij in ljedder, ik klim derby op en moat in fervepot en in kwast ha. Dy helje ik by Atema. Ik helje mei de kwast Van Tuinen troch en meitsje dêr D. van Tuinen-Brouwer fan. Ik fal mei de ljedder achteroer en wurdt wekker. Dat typearret ús mem. Us heit hold ús tsjin. Heit wie altyd min, mem altyd plus.
Mem hie yn ‘e oarloch heldersjende dingen. Se waard in kear wekker en fielde dat Reimer oppakt wie. Se hat – miskien troch de ingelen – letter har fertsjinste krigen. Doe’t se yn it Diakonessehûs stoar wie it 4 maaie. Ik wie der allinne by, de moarns om sawat sân oere – in suster hie my belle. De jûns kamen Sybren en dy ek. Ik sei: No giet aansen de Stille Tocht by it Diakonessehûs lâns, sille wy no even nei ûnderen? Doe ha wy flakby wêr’t mem stoarn wie in minút stil west. Dat wie ek foar mem.’
Mem wie ek muzikaal, heit hie dat helendal net. Mem siet op in koar yn Boalsert. Ien fan har hichtepunten wie de útfiering yn ’e Martinytsjerke fan ‘‘Aan de rivieren van Babylon daar zaten wij en weenden.’’ Yn it oargelspul hearden je it wetter klotsen.
Mem hie altyd iepen hûs. De jonges namen geregeld oare jonges mei. Jacob stie dan op in stoel te preekjen. Foaral doe’t wy yn ‘e Potgieterstrjitte wennen wie it altyd fol. Dat wie sa’n lyts húske. Oan ‘e Stasjonsleane letter, krigen wy mear romte.’
Taco en Jikke wenje nei de oarloch yn ’e Potgieterstrjitte te Ljouwert, hjir wurdt bedoeld de Stasjonsbuert yn Dokkum.
De bern Sybren, Reimer en Jikke sitte yn ’e Twadde Weareldoarloch yn ’t ferset. Jikke is koerierster.

V.3 Dirk Gerbens van Tuinen * St.-Jabik 3-8-1874 † St.-Anne 9-9-1964, 86 jaar; eerst frijsinnig NH, later GK; erbaaier in ’e Westhoek ônder St.-Jabik; Dirk begint in 1903 te fissen bij de Stenen Dam in ’e Westhoek, in 1904, 1910 der fisser (húsnrs 214a, 299, 223, 428, sont Ouwe Maai 1916: 429b); in 1925 dêr winkelman; in 1932 en 1936 waddenfisser op Weltefreden;
x ’t Bildt 8-5-1902, 24 en 23 jaar, Hiltje Sakes Heeringa * St. Jabik 21-3-1879 † der 3-12-1934, 55 jaar; frijsinnig NH, later GK; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Sake Tjipke Heeringa, in 1879 winkelman te St.-Jabik, der later bakkersfaint, en Martha Jans Kramer, as wede fan Sake, hur eerste man, winkelfrou te St.-Jabik
Kines:
1 Gerben Dirks van Tuinen, folgt VI.6
2 Sake Tjipke van Tuinen, folgt VI.7

V.4 Albert Gerbens van Tuinen * Westhoek onder St.-Jabik 3-12-1885 † der 29-11-1969, 83 jaar, [] St.-Jabik; GK; erbaaier, komt op 21-8-1911 út Oasterbierum in ’e Westhoek onder St.-Jabik; in 1912 der waddenfisser met syn aigen boat, en in 1932 en 1936 fisser op Weltefreden; om 1920 hine melkrijer in ’e Salm in ’e Westhoek, later dêr transporterbaaier noemd, huusnr 417, weunt sont Ouwe Maai 1916 op nr 414, sont 1-1-1931 op nr 425; in 1942 der weer kustfisser;
x ’t Bildt 1-2-1912, 26 en 23 jaar, Tietje Klazes Schiphof (Tyt) * Belkum 14-7-1888 † Westhoek onder St.-Jabik 10-12-1977, 89 jaar, [] St.-Jabik; eerst NH, later GK; maid, ferhuust op 1-2-1903 út Belkum na Kloaster Anjum (nr K12), derweg op 10-6-1905 na Hâlum; komt op 1-6-1910 út Minnertsga as inweunend maid bij Meinte Arjens van Rozendal en Jentje Jentjes Hogenhuis, gerniers te St.-Jabik (huusnrs 291, 191, 380); in 1911 maid te Oasterbierum; bij trouwen sonder beroep te Belkum; dr fan Klaas Pieters Schiphof, in 1888 erbaaier te Minnertsga, in 1888, ’90, ’97 erbaaier te Belkum (nrs 96, 102), in 1912 idem te Nieuw Vennep, Haarlemmermeer, en Trijntje Jans Herrema

§ ‘ERKEND’
Neffens de femilyoverlevering binne Tytsy hur twee kines niet fan Albert, die sou onfruchtber weze.
Seun Albert worde ferwekt deur ’n dykwerker en fan ’n ander sou se swaar weze fan Tryntsy.
Seun Albert, die’t geboren wort foor ’t trouwen fan Tytsy, staat in ’e Burgerlike Stand te boek as Schiphof en wort op ’e troudag ‘erkend’ as seun fan Tytsy èn Albert en dermet krijt-y de achternaam Van Tuinen.
Dochter Tryntsy wort bij de geboorte inskreven as Van Tuinen en Albert wort dan gewoan as hait opfoerd.
Dat, wat is waarhyd?

Kines:
1 Albert van Tuinen, folgt VI.8
2 Trijntje van Tuinen * St.-Jabik 25-4-1917 † Oenkerk, Heemstra State, weunend te Oudkerk 24-5-2011, 94 jaar, [] Oudkerk; GK; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; bakkerin te Wier en Oudkerk;
x ’t Bildt 12-11-1942, 25 en 31 jaar, Doede Zijlstra * Eastrum, Eastdongeradiel, 2-10-1911 † Oentsjerk, Heemstra State, wenjend te Aldtsjerk 6-1-2008, 96 jier, [] Aldtsjerk; komt op 11-1-1932 út Eastrum yn Wier (nr 14) as ynwenjend bakkersfeint by Jelle Pieters Bruinsma en Sipkje Jurjens Kingma (sûnt 28-5-1926 bakkers te Wier); by trouwen dêr bakker, letter idem te Damwâld; sûnt 1942 te Aldtsjerk; sn fan Jan Andries Zijlstra, yn 1907 arbeider te Eastrum, yn 1911, ’32 dêr gernier, en Elisabeth Doedes Rijpstra

§ Melkrijer op Luwt
Albert Gêrms van Tuinen is waddenfisser en dernaast ok melkrijer. Syn oud-ommesêger Dirk van Tuinen (VII.11) het ’m nag goed kinnen, die fertelt:
‘Albert reed met peerd en wagen. ’t Peerd hytte Frits, dat liep út ’msels at ’t most út Belkum na de Westhoek. Albert syn roete waar fan ’e Westhoek, fia de Suderdyk, Wier, Belkum na Beetgum. Der trof-y Piet Groen, die’t de melk bij de boeren op Ouwedyk met syn frachtwagen ophaalde en in Beetgum worden dan alle melkbussen fan Albert bij Piet syn wagen opladen en na Luwt reden.
Piet Groen weunde doe in ’t huus fan ôns overpake Gêrm, De Salm, dat doe gyn kroechy meer waar.’

V.5 Pieter Gerbens van Tuinen * St.-Jabik 23-6-1888 † Luwt, Herformd rusthuus De Hofwijck, 20-12-1977, Groate Kerkstraat, [kremeerd] Grunningen; GK; spoorwegwerkman te St.-Jabik; ferhuust met syn frou op 22-12-1913 na Finkum; komt op 3-5-1927 út Tjummarum in St.-Jabik (nr A99); ferhuust op 6-1-1928 na Blija; komt op 31-7-1931 út Blija in St.-Anne (noadweuning, nr 586, Stasjon); ferhuust op 30-5-1934 na Hijum; derna bij ’t spoor te Hâlum, dêr weune se in ’e Spoorweghússys; in 1943 erbaaier te Luwt;
x Menameradeel 9-10-1913, 25 en 23 jaar, Klaaske Pieters Terpstra (Klaske) * Menaam 30-1-1890 † Luwt, Herformd rusthuus De Hofwijck, 2-9-1972, Groate Kerkstraat, [kremeerd] Grunningen; NH; bij trouwen sonder beroep te Sloppeterp; dr fan Pieter Klazes Terpstra, erbaaier te Menaam (nrs 194, 302), der gernier (nrs 11, 10), sont Ouwe Maai 1909 erbaaier te Sloppeterp, en Geertje Hettes Douma
Kyn:
1 Pieter Pieters van Tuinen, folgt VI.9

Klik foor inhoud >>

GENERAASJE VI
VI.1 Sybren Jitze van Tuinen * Berltsum 7-4-1904 † dêr 5-9-1977, 73 jier, [] Berltsum; túnker en gernier te Berltsum, yn 1934 neamd bouboer; dêr foarsitter feilingferiening De Afslag; komt op 18-4-1928 yn Berltsum mei syn frou op nr 142 te wenjen, letter nr 523;
x Wûnseradiel 12-4-1928, 24 en 25 jier, Pietje Lautenbach * Berltsum 5-12-1903 † Snits18-1-1993, 89 jier, [] Berltsum; by trouwen sûnder berop te Koarnwert, komt dêrwei op 18-4-1928 yn Berltsum; wennet sûnt 1991 te Snits; dr fan Johannes Ebbings Lautenbach, yn 1893 sûnder berop te Berltsum, yn 1920 dêr greidboer, 1894-’99 dêr gernier, hierboer op ûnderskate plakken, 1894-‘95 te Menaam, 1899 te Seisbierrum, 1923 te Makkum, 1927 op De Houw ûnder Koarnwert, 1931-’42 te Kalifornië (Feriene Steaten fan Amearika), en Hendrika Heerkes Palsma, hierboerinne, emigreart yn 1931 mei man en trije soannen nei Amearika, de dochters Tytsje en Pytsje bliuwe yn Nederlân
Sjoch:
-Drs. Jacob Lautenbach, Lautenbach – Vier eeuwen familiegeschiedenis, Stichting Jacobus Lautenbach, Ljouwert, 2004
–Genealogy Palsma VIII.3.1
Bern:
1 Jacob Johannes van Tuinen, folget VII.1
2 Catharina Hendrika van Tuinen * Berltsum 3-1-1930
3 Johannes van Tuinen, folget VII.2
4 Ebbing van Tuinen, folget VII.3
5 Heerke van Tuinen * Berltsum 30-3-1933 † dêr 7-2-1934, 10 moanne; Hearke ferstjert troch ferhinging yn syn widske
6 Heerke van Tuinen, folget VII.4
7 Henderika van Tuinen (Driek) * Berltsum 13-8-1936 † Montreal, Quebec, 6-4-2022;
x John Ernsting
8 Sjoerd van Tuinen, folget VII.5
9 Klaas Taeke van Tuinen, folget VII.6

VI.2 Sybren van Tuinen * Seisbierrum 5-3-1913 † Swolle 29-4-1993, 80 jier, [] Hattem; 1940-’45 fersetsstrider; 1940-1943 learaar skiednis Kristlike H.B.S. te Ljouwert; 5-4-1945 oant 16-5-1946 waarnimmend boargemaster fan Bolswert; 16-5-1946 oant 1-12-1970 boargemaster fan Dokkum; 1-12-1970 oant 1-4-1978 idem Kampen; 6-7-1950 oant 3-6-1970 lid Provinsjale Steaten foar de Anti Revolutionaire Partij (A.R.P.), 1968-1971 foarsitter Steatefraksje; 16-9-1969 oant 10-5-1971 lid Earste Keamer Steaten Generaal foar de A.R.P. , lid haadbestjoer Fryske Akademy, bestjoerslid Fryske Kultuerried, bestjoerslid Friesch Genootschap; oprjochter Het Dockumer Stadsfonds (ûnderstipet kulturele, maatskiplike en sosjale projekten), idem IJsselakademy te Kampen;
syn namme wurdt bewarre yn ’e Drs. S. van Tuinenleane te Dokkum;
x Eastdongeradiel 13-6-1940, beide 27 jier, Minke Lieuwina Sytsma (Lewyn) * Ælsum 25-11-1913 † Swol 10-1-2004, 90 jier, [] Hattem, lid Rie Bernebeskerming te Ljouwert; dr fan Syds Lieuwes Sytsma, eigenerfd bouboer ûnder Ælsum, boargemaster fan Eastdongeradiel, en Sidonia Catharina Franses Miedema, bouboerinne ûnder Ælsum; boargemastersfrou te Mitselwier
Bern:
1 Piter van Tuinen, folget VII.7

§ YNSTALLAASJEDEI – en dat wurdt hjir kranksinnich fûn
Jikke van Tuinen yn in brief oan har ferloofde Taco Kingma yn Indië oer de ynstallaasje fan har broer Sybren as boargemaster fan Dokkum, d.d. 19-5-1949:
In ûngeskikte tiid om dy te skriuwen, op Sneontemiddei. By elke rigel trije kear de tillefoan.
Fan ’e moarn kaam ik op 20 felisitaasjes, dy’t opskreaun wurde! en dêr komme dan noch de beltsjes fan de taartsjebakker en de skinkeslachter by. Allegearre foar it grutte feest fan moandei.
Hjoed ha ’k it hiele hûs oanfage, ôfstoffe en dweile. ‘‘Wacht u voor uitglijden!’’ Fierders ha ’k de tún klaud en alle stiennen netsjes neistinoar lein. Alle blommen ha ’k der úthelle en yn ’e keamer te pronk set. Dêr is ’t no sa glimmend en sa ‘keurig’ dat dyn eagen der fan kniperje! ’k Moat no mysels noch poetse en útboarstelje, mar ik kin dij earst wol skriuwe, want sjochst my dochs net.
Kinst snappe dat wy hjir net allegearre de koarts ha? Sa’n ynstallaasje bart net sa faak en komt jin ek net fan alle soannen oer, seit Heit. Der binne ek legio perikelen oan ferbûn. Sa moatte der swarte pakken foar de mânlju komme. Wy moatte lange jurken ha, de minsken moatte útnoege wurde en de skoallebern trakteard. Wy ha mem ynskeakele, dy’t achter jurken oangiet en om ekstra geunsten freget foar snobbersguod.
(Alles is noch op ’e bon en wy ha noch suver gjin knappe klean, en liene foar feestjes alles byinoar…)
Mem is brutaal as it om har soan giet – en men seit gjin ‘nee’ tsjin har, fral as se har lyts makket en de ‘poes’ om docht!
Fan ’e middei kaam se op in draaf it hûs om. Se hie in grut sukses behelle: by in firma hie se tûzen repen krigen, foar alle skoallebern ien! Ik snap net hoe, en gjin ien snapt it, mar dy tûzen repen binne der. Spesiaal foar mem as manna út ’e himel reind tink.
Heit hat op ’t heden minstens sa’n sinneskyngesicht as Happerdepap doe’t hy de sjemleppel ôfslikke. Hy is alderferskriklikste wiis op syn âldste. Afijn – lit him noch mar eefkes huppelje, de klap komt fansels. Want ik foarspel herry mei de Dokkumers en herry thús as Sybren by ús yn komt (se ha noch gjin hûs yn Dokkum). De grutte kwesje is it Frysk. Sybren is in hurdkop. Hy wol perfoarst syn ynstallaasjerede yn ús eigen taal hâlde en dat wurdt hjir kranksinnich fûn. Heit hat him dêr hjoed twa kear om belle, mar hy hâldt fol. Hoe faker as Heit him hjir oer bellet, hoe stiver as hy wurdt. Ik jou him gelyk wat dy rede oanbelanget, mar fyn wol dat hy offisjele besluten en formaliteiten yn ’e Rykstaal beantwurdzje moatte soe – en ek rekken hâlde moat mei Hollânsktalige boargers!
Mar der is gjin helpen mear oan. Wethâlder Barkmeier belle nyskrekt wer op en sei dat it him tige spiet, en dat hy persoanlik neat tsjin it Frysk hie, mar de oaren… Hy moat ek om dy oaren tinke! Och, hy kletst. Hy sanikt der just it measte oer.
Woansdei is der fergadering fan it Frouljusfront yn Ljouwert. Dêr moat ik oars al hinne. As ik no Sybren mar goed ôfriede soe om dy rede yn it Frysk te hâlden, joech Heit my wol frij! [Jikke is dan tydlik learares oan ’e kweekskoalle dêr’t har heit direkteur is] Mar oft it thúsfront  my dat wurdich is… nee fansels.

Noch in anekdoate:
Sybren boartet op gemeentlik nivo lantsjepik mei syn sweager Frans Sydses Sytsma, dy’t syn heit opfolget as boargemaster fan Eastdongeradiel (1934-1964). Sybren wol lân by Dokkum foegje, Frâns deselde stikken by syn gebiet.

***

Sjoch: J. Visser – Schets voor een genealogie der Anjumer Sijtsma’s en van hun agnaten uit het geslacht Jeppema – Dongearadeel byda aestersida der Pasen – It Beaken – tydskrift fan de Fryske Akademy – Jiergong XXVI – Nr 2 – July 1964
Publikaasjes fan Sybren van Tuinen,ûnder oaren:
–Antiqua Virtute et Fide – Oude Trouw En Deugd – In âlde spreuk yn Fryslân, eigen útjefte, 1988
–Het woord is aan U mijnheer Le Maire (eigen behear)
–Wolkomthús fan de prins – yntocht yn Fryslân fan prins W.K.H. Friso en prinses Anna 1734, (eigen behear 1989).
Oer him ûnder oaren: Terminus – S. van Tuinen 1945-1978 magistraat Boalsert-Dokkum-Kampen – Patri Honoris Causa, by it ôfgean as boargemaster fan Kampen, troch syn soan Piter van Tuinen (eigen behear 1978); LC 3-4-1993 (In Memoriam), LC 8-1-1968, idem 10-11-1970, idem 3-11-1977, idem 30-4-1993
Sjoch:
–Sybren van Tuinen – Wikipedy
–Sybren van Tuinen – Wie Is Wie In Overijssel
–Drs. S. (Sybren) van Tuinen – Parlement & Politiek
–Drs. Sybren van Tuinen – Biografisch Portaal
–Bommen op Saakstra’s brug: oorlog en bevrijding in Noordwest-Friesland
–Dokkum toen en nu
–STICHTING IJSSELACADEMIE Financieel Overzicht 2015
–Het Dokkumer stadsfonds – Platform voor cultureel avonturiers
-Een herinnering aan Sybren van Tuinen – Kamper Almanak
-ONZE POLITIE ZIJ ACTIEF! Een herinnering aan Sybren van Tuinen
-De komst van de academie | BOEi
-Sybren van Tuinen (1913-1993), jarenlang burgemeester van Dokkum, werd in de jaren 70 de nieuwe burgemeester van Kampen
Burgemeester van Dokkum – Art. LC 1 aug 1968 deel 1
Burgemeester van Dokkum – Art. LC 1 aug 1968 deel 2
Burgemeester van Dokkum – Art. LC 1 aug 1968 deel 3
Burgemeester van Dokkum – Art. LC 1 aug 1968 deel 4

VI.3 Reimer Willem van Tuinen * Seisbierrum 24-8-1916 † Menaam, Nij Statelân, 29-11-2006, 80 jier, [] Bitgum, rige 16, grêf 13; earst G, letter NH; fersetsstrider, ta de dea feroardiele, ûntkomt er ein sept. 1944 by in deademars út it kamp Amersfoart.
Fersetsnamme: Willem de Jong, hy brûkt dy namme letter as pseudonym ûnder syn artikels yn literêr tydskrift De Tsjerne; skriuwt ûnder de namme Willem Eisma allyksa yn De Stim fan Fryslân. Nei de oarloch ferbynt er de namme Willem oan syn foarnamme.
Túnder te Langsweagen, fan 1951 oant 1974 idem op Fjouwerhûs te Menaam ûnder Bitgum;
Reimer en Henny wenje sûnt 1974 yn ’e Buorren nr 12 te Bitgum, Reimer is dêr offisjeel sûnder berop, offisjeus onbesoldigd boargemaster.
Skriuwer Doarpsbelang Bitgum, idem begraffenisferiening De Lêste Eare; lid restauraasjekommisje Herf. Tsjerke; lid skiednisboekkommisje Bitgum 1979-1984; redakteur De Stiennen Man (dan ienmansredaksje), idem literêr tydskrift De Tsjerne, idem de Strikel (1970-1985, ûnder oaren rubryk: Op ’e koarte baen)
x Henny Nicolai * Twizel 24 maart 1924 † Menaam, Nij Statelân, 1-7-2010, 86 jier, [] Bitgum, rige 16, grêf 13; frijsinnich NH; bestjoerslid Frijsinnich Herfoarme Frouljusferiening Dienstbetoon te Bitgum; lid Menamer Kristlik Fokaal Dûbel Kwartet û.l.f. Oepke Plat; dr fan Klaas Klazes Nicolai, greidboer te Twizel, en Wilhelmina Rienks Weening
Bern:
VII.3.1 Bouwe Tigchelaar * Ljouwert 6-9-1952, ferkeaper, fytsemakker en befeiliger te Ljouwert; sn fan Hendrik Tigchelaar, fabryksarbeider te Ljouwert, en Anna Flobbe
x 1 Menameradiel 26-6-1972 (sk.) Anna Maria van der Geest (Ans) * Ljouwert 6 -7-1953, typiste-tillefoaniste Gemeente Menameradiel, adm. meiwurker te Ljouwert; dr fan Kornelis van der Geest, ferver te Dronryp, en Anna Haarsma
Ans x 2 Evert van Zandbergen
x 2 Flylân 10-7-2000 Marjan de Jong * Ljouwert 10-5-1960, gesinscoach-helpferliener te Ljouwert; dr fan Sijbren Aukes de Jong (Siep), kontroleur Bouwfonds te Ljouwert, en Marijke Terpstra
2 Janke van Tuinen, folget VII.8

§ MODERNE HENNY
Reimer van Tuinen syn Henny komt fierwei: djip út ’e Wâlden – en se is fan hûs út modern, dat wol sizze: frijsinnich Herformd; op ’e swiere otterdokse klaai skine deze dingen yn dizze bedeling toch te kinnen.
Henny Nicolai is neamd nei har beppe fan memmeskant Hendrikje Hendriks Minkema, greidboerinne ûnder Drachtster Kompenije. Ien by de Boargerlike Stân yn te skriuwen as Henny en net as Hendrikje, is yn 1924 frij nij, ek al modern. Meast wurdt de ferneaming út tradysje trochset en yn ’e omgong in foarm neffens de moade foar kar nommen, lykas: Antje-Annie, Trijntje-Tinie, Hendrikje-Hennie.
By Henny is de útgong mei de y-grek wol Frysk-achtich, heit en mem Nicolai wienen dan ek Frysksinnich. Doarpsgenoate en goekunde, de romansjêre Simke Kloosterman, hat likegoed har betinken dêroer, hja hie earder oan Hinke tocht. De dame lit harsels nammers wol Simmy neame.

§ REIMER W. VAN TUINEN LITERÊR

Publikaasjes fan Reimer Willem van Tuinen, sjoch fierder Tresoar:
-Efter it tried – kampsketsen út Amersfoort. Oantinkens oan syn tiid yn it konsintraasjekamp, ûnder de skûlnamme Häftling nû. 10039, 1946

-Forgetten post, 1949

-Read en Grien – fersen. Earder ferskynd ûnder de fersetsnamme Willem de Jong, 1951
-Sa boartsjende wei – n.o.f. in priisfraach oangeande Dokkumer boartersspultsjes, 1968
-Skrael earesalút – ferhalen (bekroane mei in earste provinsjale priis). 1971
-Libbensrin fan in sechstichjierrige, of Blomlêzing út de sechstich jier notulen fan it wetterskip ‘De Trije Doarpen’ 1911-1971, 1971
-It lân is uzes meielkoar – In samling skôgings (stikken út moanneblêd de Strikel en út Rym en Unrym), mei tekeningen fan J.J. Spahr van der Hoek; bv Friese Pers, Ljouwert, 1979 ISBN 90 330 0102 0

-Toer en tsjerke fan Bitgum oer de restauraasje fan ’e tsjerke (as lid fan de restauraasjekommisje), 1980
-postúm: Myn moaiste fersetsje – blomlêzing, 2006.
Oer him ûnder oaren: Reimer van Tuinen 1916-2006 (LC 30 nov. 2006), Ta oantinken oan Reimer van Tuinen – Klaas Abe Kamstra (Doarp & Sport febr. 2007)

Omrop Fryslân Radio hat in ynterview mei Reimer van Tuinen, ûnder oaren oer de Fryske Beweging, hjir te beharkjen.

VI.4 Jitske van Tuinen (ek: Jikke, Jits) * Bolswert 13-2-1919 † Ljouwert, Nijlân State, 22-4-2010, 91 jier, [] Noarderbegraafplak, Skieppedykje 4, Ljouwert; koerierster Ferset Twadde Weareldoarloch; learares Dútsk te Ljouwert.
Jikke: As ús Sybren sei: Trijn moat Nynke hite en Jikke Jits, dan gebeurde dat. Dat dan om it Frysk. Mar dat fûnen wý ek wol moaier hear.
x Taco Kingma * Aldegea (Wymbritseradiel) 1-4-1920 † Ljouwert, Nijlân State 9-1-1994, 73 jier, [] Ljouwert; Noarderbegraafplak; 1^e luitenant by it Frysk Bataljon Nederlâns Indië; doktoraal Pedagogy Vrije Universiteit te Amsterdam; dir. Maatschappelijk Werk Geestelijk Gehandicapten (M.W.G.G.) te Ljouwert, letter omdoopt yn Sociaal Pedagogische Dienst (S.P.D.), idem MEE (Missie Meedoen Mogelijk Maken voor Mensen met een beperking), nei syn pensjoen ta eare fan him – wat er net op priis stelt – omdoopt yn Buro Kingma;
redakteur De Stim fan Fryslân, orgaan fan it Kristlik Frysk Selskip en it Roomsk Frysk Boun, Kingma hat dêryn njoggentjin jier syn rubryk De achterkant fan de moanne; 1979-1988 lid Pseudokommisje (it moast net te earnstich wurde, oppenearre Reimer van Tuinen), Skiednisboek Bitgum/Bitgummole
sn fan Albert Tækes Kingma, ûnderwizer te Aldegea (Wymbritseradiel), skoallehaad te Marrum, en Baukje Johans van der Meer
Bern:
VII.4.1 Johan Pieter Kingma (Hans) * Ljouwert 8-6-1955, sosjaal wurker;
w.m. sûnt 1977 Trijntje van der Wal (Tryntsje) * Snits (wenjend yn It Heidenskip) 5-4-1955,  meiwurker sûnenstsjinst; dr fan Siebe Jolles van der Wal, greidboer en firmant leanbedriuw yn ’t Heidenskip, en Hittje de Jong
Bern:
VIII.4.1.1 Teake Piter Kingma * It Hearrenfean 30-7-1985, manager-projektûntwikkelder oalje en gas te Perth, Brisbane (Australië) en Celle (Dútslân);
w.m. -8-2012 Ziga Vleugel
Bern:
VIII.4.1.1.1 Tako Kingma
VIII.4.1.2 Siebe Kingma * It Hearrenfean 23-9-1987; bankmeiwurker Bedriuw en Klant te Ljouwert;
w.m. Yvonne van Dijk 

§ EIGEN SKIEDNIS BESKREAUN
Jikke Kingma-van Tuinen, publiseart ûnder de skûlnamme Dieke Brouwer, ûntliend oan har memmes namme: Dirkje Brouwer) De frijheid gie yn it blau – in jonge frou op aventoer yn 1945; eigen behear (earder publisearre as ferfolchferhaal yn alve ôfleveringen yn wykblêd Frysk en Frij. sûnt 30 maart 1985.
Lês hjir: De frijheid gie yn it blau

Jikke beskriuwt allyksa har affiniteit mei it Dúts, yn in skôging ûnder de titel Dúts en it skuldbesef.

§ PUBLIKAASJES FAN TACO KINGMA
Taco Kingma is neist kollumnist yn De Stim fan Fryslân ek kronikeur fan histoary; sa beskriuwt er it wjerfarren fan it Frysk Bataljon yn Indonesië, stelt er in kronyk op fan syn memmes sibben Fokje Johans van der Meer út Aldegea (W.) en in wiidweidige skiednis fan Bitgum, dêr’t syn frou har foarâlden húsmannen.

Foar Jikke, ynspiraasje-boarne fan in protte fan de neikommende ‘badinaazjes en prakkesaasjes’.

Hjirûnder in greep út Taco Kingma syn publikaasjes:
-Friesland was hier – De lotgevallen van het bataljon ‘Friesland’ in Indië, 1945-1948/T. Kingma, gearstaller, Drukkerij T. van der Weij, Ljouwert, 1948, twadde, wat wizige, druk, Uitgeverij Van Wijnen Frjentsjer, 1993
-Bitgum – skiednis fan Bitgum en Bitgummole/Taco Kingma, Fryske Akademy Ljouwert, 1988 ISBN 9061716942
-Achter de moanne oan (karút kollums earder pleatst yn De stim fan Fryslân, eigen seleksje); mei yllustraasjes fan Klaske Krijger-Atema; Van Wijnen Frjentsjer, ISBN 9051940173

-De Ald Pleats – Oantinkens oan de Van der Meers fan Aldegea (W.) foar 1920;mei meiwurking fan Johan L. van der Meer; eigen behear, Ljouwert, 1988
-In slach om – troch âld Bitgum en Bitgummole; eigen behear, Bitgum, 1991
-Geliefde ouders! – Brieven fan twa soannen oan har âlden (plm. 1913-1921), ûnder de namme Tæke A. Kingma; eigen behear, 1992–

VI.5 Jacob van Tuinen (Jaap, Jabik) * Bolswert 25-6-1921 † Bilthoven 22-4-2009; stúdzje teology oan ’e VU te Amsterdam; grifformeard dûmeny te Skettens-Longerhou en Amsterdam, dêr ek studintepredikant;
x Wûnseradiel 29-10-1952 Gerbrig Scheepsma (Geb) * Skettens 31-3-1928 † Goes 7-6-2015, 87 jier, [] Algemene Begraafplaats Kapelle; dr fan Feike Douwes Scheepsma en Anna Tjeerds Stellingwerf, greidboeren te Skettens
Gerbrich x 2 M.C. Duijnhouwer † 1-2-2010
Bern:
1 Gabriëlle Stephanie van Tuinen * Amsterdam 15-3-1967
2 Pieter Reimer van Tuinen, folget VII…

VI.6 Gerben Dirks van Tuinen * St.-Jabik 10-2-1904 † Tjummarum, Nij Bethanië, 31-12-1988, 84 jaar, [kremeard] Goutum; GK; erbaaier in ’e Westhoek onder St.-Jabik; ferhuust 15-5-1925 na Tjummarum, op ’e Kampioen (huusnr 410); komt dêrweg met de húshouwing op 2-5-1936 op Hiekemuoi an ’e Ermedyk in ’e Westhoek (nr 821); sont 1940 in St.-Jabik, dêr werkman bij ’t waterskap tot syn A.O.W.; met-oprichter en bestuurslid Vereniging voor Crematie A.V.V.L. ôfdeling Het Bildt;
x ’t Bildt 14-5-1925, 21 en 20 jaar, Dieuwke Dirks Kuiken (Djo, Djoke) * St.-Jabik 11-1-1905 † St.-Anne, Burgemeester Vlaskampstraat 166, 1-7-1979, 74 jaar, [kremeard] Goutum; GK; bij trouwen maid te St.-Jabik; dr fan Dirk Beerts Kuiken, in 1899 (huusnr 423a), 1901 erbaaier te St.-Jabik, in 1902 idem te St.-Anne, in 1905, ’09, ’28 idem te St.-Jabik, in 1930 dêr gernier (nr A640, na 1-1-1931: nr 666), in 1933 dêr bouboer, en Pietje Sakes Wijma (tekent 1925 sels: Weima, feerders skriift se sels meestal: Wijma)

Kines:
1 Pietje Gerbens van Tuinen (Pieta) * Tjummarum, op De Kampioen, 10-3-1928 † Appingedam, Pieter Bieremastraat 54, 8-4-2009, 81 jaar, [kremeard] Stilleweer, Appingedam;
x Doeke Doekes Volbeda * St.-Jabik 10-8-1925 † Appingedam, Secr. Holscherlaan 79, 10-4-2001, 75 jaar, [] Stilleweer, Appingedam; leraar M.T.S. te Appingedam; sn fan Doeke Doekes Volbeda en Sytske Sjoerds Postma, gerniers te St.-Jabik
Kines:
1 Joke Volbeda; dosent te Groningen;
x Sjaak Swart; dosent
2 Henk Volbeda; dosent te St. Pancras
3 Ingrid Volbeda; dosent te Gieten;
x Johan Heida
4 Margot Volbeda; te Uithoorn
x Luuk Nooter
2 Dirk Gerbens van Tuinen, folgt VII.10
3 Hiltje Gerbens van Tuinen (Hilly) * St.-Jabik 30-10-1940; metwerkster Blokker te Velp;
x Jan Hoekstra; fan * St.-Anne 1938 † Velp, Torckstraat 15, 18-7-1992, 54 jaar. [kremeard] Moscowa, Arnhem; leraar L.T.S. te Velp
Kines:
1 Ronald Hoekstra; onkolooch te Almelo
x Hendrina Verhoeve; 3 kines
2 Yvonne Hoekstra; amtneres Gemeente Elst;
x Gudeo van der Maden; 3 kines
3 Monique Hoekstra; reumatlooch te Swolle:
x B. van der Streek

VI.7 Sake Tjipke Dirks van Tuinen * St.-Jabik 11-6-1910 ; GK; bij trouwen erbaaier te St.-Jabik (nr 426); sjef bij Loanbedriif Boersma te St.-Jabik; kontroleur bij De Friesche Plant, eerpeleksport te St.-Jabik (Hofstraat 240/A92, later nummer 6); metwerker eerpeleksport Kroeze, Noord-Holland;
x ’t Bildt 25-7-1935, 25 en 21 jaar, Kaatje de Haan * Waidum 21-12-1913 † Ljouwert, wenjend te St.-Anne (Senioarekomplekt Klaas van Zandbergenstraat),16-9-1997; NH; maid bij ds Jacob Jetzes Kalma en Froukje Koops te St.-Jabik; bij trouwen sonder beroep te St.-Anne; dr fan Geert Willems de Haan, in 1910 erbaaier te Mantgum, in 1911 te Oasterwierum, in 1912, ’13 te Waidum, in 1918 te Kornjum, idem te Froubuurt (nr 210) en St.-Anne, en Berber Johannes Weijer, as wede sonder beroep te Froubuurt en St.-Anne
Kines:
1 Dirk Sakes van Tuinen, folgt VII.11
2 Berber van Tuinen (Bettie) * Westhoek onder St.-Jabik 12-3-1942; GK; kraamfersorgster op ’t Bil; sont 1998 op ’e Jouwer, sont 2004 dêr ok Bêd & Brochy; sont 16-4-2021 te St.-Anne, Hartman Sannesstraat 26, De Sonnewaaie;
Berber x 1 ’t Bildt 3-6-1965 Rinse Dijkstra * St.-Anne 16-8-1933 † Luwt, Bonifatius Hospitaal, weunend te St .-Jabik, Geert Veenhuizenstraat 11, [kremeard] Goutum; forversfaint bij Meint van Reenen te St.-Anne, later bij Dirk Ganzinga te St.-Jabik; sn fan Jan Gerbens Dijkstra, bussjefeur bij de LABO (Leeuwarder Auto Bus Onderneming) te St.-Anne, en Jantje Rinzes Dijkstra;
Berber w.m. sont 1-1-1987 Anne de Boer * Ouwehaske 6-10-1927 † De Jouwer 6-4-2006, 72 jaar, [] Legemeer; sjoernalist bij de Heerenveense Courier (o.l.f. Laurens ten Cate en Fedde Schurer), hoodredakteur bij de Waterkampioen (thúshaven Hylpen); dêrna redakteur (spesjalisasy Water) bij de Leeuwarder Courant; sn fan Tjalling Hendriks de Boer, feekoopman en boer te Ouwehaske, en Aaltje Annes Dikkerboom; 
Anne x 1 Pietje de Boer * Ouwehaske 31-3-1930
3 Hiltje van Tuinen (Hillie) * St.-Jabik 12-8-1945; feerder niet openbaar
4 Doreen van Tuinen (Doortje) * St.-Jabik, Hofstraat 6, 31-1-1946; assistinte bij feearts Beltman te St.-Anne;
Doreen is noemd na ’n Ingelse tante, frou fan ’n broer fan Kaatje de Haan.
x Wilke Kolthof * St.-Jabik 1945; metwerker bij Enitor, produksybedriif fan kunststofprofielen te Búttenpost, later bij Dijka, produksybedriif fan pvc-buizen te Tuk/Goor, Twente/
5 Geert van Tuinen, folgt VII.12

§ Dirk van Tuinen (VII.11) over syn hait Sake Tjipke:
‘Wij weunden tot myn fierde jaar in ’e Westhoek. Ik kwam der hest alle dagen bij ôns pake Dirk (V.3). In 1942 binne wij na St.-Jabik ferhuusd, der bivakkeerden wij in ’n weunwagen an ’e Kadal op ’t terrain fan Loanbedriif Boersma [fan Mark Wytzes Boersma en Maaike Hindriks Kuiken], der’t ôns hait dorser op ’e dorsmesine waar. Maaike hur broers Hindrik en Beert Kuken waren doe al út ’t loanbedriif en an ’e andere kant fan ’e dyk begonnen met ’n werkplaats foor mesinery en kombains; in 1948 binne die na Emmeloord gaan.
‘In ’e hest waren wij in Drinte, ok in ’n weunwagen en at ’t werk dêr dan klaar waar, sai ôns hait: ‘‘Nou ’n skoane broek om ’e poatsys en dan gaan wij na huus.’’ In St.-Jabik waar-y dan as sjef in ’e loads fan Boersma.
In St.-Jabik worden na de oorlog de eerste húzzen boud in ’e Hofstraat, der kwammen wij doe in 1943 op ’t besonder nummer 240/A92, later nummer 6.
Ons hait waar later kontroleur bij De Friesche Plant [eerpeleksport fan Pieter Dirks Dijkstra te St.-Jabik]. Doe sat-y derfoor ok de hele winter in Drinte, in ’e kost, as kontroleur eksport. Tot De Friesche Plant fallyt ging; ’t perseneel bleef der nag wel ’n half jaar om de boel op te rêden.
Derna het-y in Noord Holland bij de firma Kroeze eerpeleksport werkt en dan kwam-y alle dagen thús.’

§ ’N SKOALFOTO ÚT ’E WESTHOEK – LEVENDE GESKIDENIS
Dit is ’n foto fan ’e skoal in ’e Westhoek út 1915 of 1916, bewaard deur Dirk Gêrms fan Tunen in St.-Anne. Syn omke en hait, Sake (VI.10) en Gêrm Dirks fan Tunen (VI.9), staan d’r ok op. Gêrm is d’r indertiid plat foor lêgen gaan; hij het de meeste namen in syn mooi handskrift op ’n bryffy d‘r bij deen. Dat is de moeite wirg, sokke foto’s worre faak naamloas opdukelt en dan hewwe je d’r niet soa feul an. At jim ok soksoort weerdefol goed hè, gooi ’t niet fort, set de namen d’rop die’t jim dan nag àl wete en stel ’t foor de toekomst failig.

Fan ’e 42 kines komme d’r 27 út ’n erbaaiershúshouwing, twee fan middenstanders – ’n smid en ’n wagenmaker – twee binne fissermanskines, twee binne kines fan ’n onderwizer en twee binne fan gerniers- en twee fan boerekomôf. Drie binne nag niet bij name noemd, wie weet wie ’t binne?
Hur ouweloi worre hier weergeven en ok met wie’t se sels eventueel troud binne, mar lang niet alles is behoorlik omskreven. Dit is ’n ânset. Anfullingen, anekdoaten en foto’s binne bra welkom: info@erfgoed-fundaasje.nl

De namen binne niet in ’t Bildts weergeven, mar soa’t se in ’e Burgerlike Stand staan; om praktise reden: bij ’t feerder opsoeken werkt ’t aans niet.
At je toch an ’e gang binne: huusnummers binne d’r bijset foor hulp bij mooglik demografys ondersoek; en ’t laat ok sien hoe faak ’n erbaaiershúshouwen ferkaste. Fermelding fan anslútting bij ’n kerk kin brúkt worre bij napluzen fan godsdienstige ferhoudingen. Dut is ’n flits fan ’n momintopname fan ’n befolkingssamenstelling. Foor soafeer bekind worre de kines allegaar folwassen, behalve Albert Hendriks Leeuwen die’t tien jaar wort.
Levende geskidenis begint bij de kines, hier komme se.

Bovenste rij fan links na rechts:
–Pieter Jans Snijder * Westhoek 27-7-1903 † 27-7-1971, 68 jaar, [] St.-Jabik; G, later GK; erbaaier, komt 2-6-1919 út Wier in te weunen bij syn suster Hieke en hur latere man Jacob de Jong (A504, A494, 516, 581), erbaaier; sn fan Jan Pieters Snijder, erbaaier (276, 504), en Janke Cornelis Schotanus;
x ’t Bildt 30-3-1929, 25 en 19 jaar, Trijntje Eelkes Soorsma (Nienke) * Niawier 30-1-1910 † 23-2-2003, 93 jaar, [] St.-Jabik; NH, later GK; in 1928 maid te St.-Anne, bij trouwen idem te Marrum; wort 4-6-1929 út Luwt (Ruterskertier 135) inskreven te St.-Jabik; dr fan Eelke Frederiks Soorsma, erbaaier te Boer, Slappeterp, sont 1926 te St.-Jabik (A521), in 1927 te Ferwert, in 1929 te Marrum, en Jitske Jans Jouksma;
kines: Jitske Snijder * St.-Jabik 1929; Janke Snijder * St.-Jabik 1933
–Pieter Hendriks de Vries * Westhoek 6-2-1903; smid te St.-Jabik (454; GK); sn fan Hendrik Kornelis de Vries, smid (228, 436; NH, later GK), en Neeltje Leenderts de Wind;
x ’t Bildt 19-3-1927, 24 en 21 jaar, Fokje Westerlaan * Burgum 18-2-1906; bij trouwen sonder beroep te Amersfoort, de lêste ses maanden te Belkum; dr fan Dirk Westerlaan, in 1930 koerantier te Amersfoort en Antje Steensma;
kines: Anna de Vries * St.-Jabik 1927; Hendrik de Vries * St.-Jabik 1932
–Jan Renzes Koning * Westhoek 6-7-1903 † 5-12-1987, 85 jaar, [] St.-Jabik; sn fan Renze Jans Koning en Froukje Tymens Kuiken; Rînse is erbaaier en fisser (227b, A435, A453; GK);
x Bertha Dijkstra * 16-11-1920 † 7-6-1979, 58 jaar, [] St.-Jabik;
–Dooitze Minnes de Bildt (ok: Dooitzen, bij de geboorte inskreven as: Dooitze) * Westhoek 1-4-1904 † Luwt 30-3-1968, 63 jaar, [] St.-Jabik; GK; erbaaier, frachtrijer en winkelman te St.-Jabik (A198; per 1-1-1931: A331; GK); sn fan Minne Sipkes de Bildt en Grietje Dooitzes Miedema; Minne komt as erbaaier op 23-7-1894 út Belkum in St.-Jabik (nrs 182b, 148, 265; 493, per Ouwe Maai 1913: 382; Ouwe Maai 1914: 458; Ouwe Maai 1919: 152; GK);
x ’t Bildt 16-5-1929, 25 en 24 jaar, Wytske Feikes Prosje (ok: Wijtske; bij de geboorte inskreven as: Wytske) * St.-Jabik 17-5-1905 † 4-6-1999, 94 jaar, [] St.-Jabik; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Feike Johannes Prosje, erbaaier te St.-Jabik, en Binske Sjoerds van Gelder (ok: Binke; in geboorte-akte: Binske);
kines: de tweeling Minne en Binke de Bildt * 1931
–Dirk Johannes Tjepkema * Westhoek 17-8-1903; erbaaier, later bouboer te St.-Jabik (A443a; sont 1-1-1931: A462; GK); sn fan Johannes Dirks Tjepkema, erbaaier, later gernier te St.-Jabik (271, 503; sont Ouwe Maai 1919: A395; sont 1-1-1931: A808; GK), en Jantje Douwes Snijder; GK;
x ’t Bildt 28-7-1927, 23 en 19 jaar, Fokeltje Ydes Ebbens * Akkerwoude 10-7-1908; GK; komt 14-7-1926 út Hâlum (231) in St.-Jabik; dr fan Yde Geerts Ebbens, in 1903 erbaaier te Luwt, in 1905 idem te Akkerwoude, in 1910 melkfaarder te Wânswert, in 1916 dêr erbaaier, komt Ouwe Maai 1926 út Marrum in St.-Jabik (A490, A506, A491; sont 1-1-1931: 513; G, later GK) en Jantje Alderts Venema (NH, later GK); kyn: Johannes * St.-Jabik 1928
–Jan Hessels Bierma * Westhoek 14-9-1903 † Stiens 19-3-1976, 72 jaar, [kremeerd]; NH; bouboer onder Stiens, sont syn seun Hessel op ’e plaats komt ferteugenwoordiger in landboumesines te Stiens; sn fan Hessel Aukes Bierma en Trijntje Douwes Bierma, bouboeren in ’e Westhoek; broertsy fan Lieuwe, fierde rij;
x Menaldumadeel 6-5-1926, 22 en 21 jaar, Doetje Johannes Swart * St.-Anne 7-3-1905 † Luwt 22-3-1996, 91 jaar, [kremeerd]; NH; dr fan Johannes Willem Joukes Swart, butterfabrikant te St.-Anne, dir. súvvelfebryk Lijemph te Belkum, en Saakje Annes Anema;
kines: Saakje Bierma * Stiens 1928; Hessel Bierma * 1933;
sien: J.Y. Feenstra, Het geslacht Bierma – VIIIw

Tweede rij fan boven:
–Froukje Berends Snijder * Westhoek 18-10-1901 † Luwt 29-7-1945, 43 jaar, [] Huzum; GK; sont 1-11-1919 inweunend maid bij Jarig Symens Rienks en Hinke Jans Hiddinga, bouboeren in ’e Westhoek; sont 20-6-1924 maid te Luwt; dr fan Berend Pieters Snijder, erbaaier te St.-Jabik (293a, 525; sont Ouwe Maai 1910: 521; sont Ouwe Maai 1911: 498; NH, later GK), en Bregtje Klazes Slijt (NH, later GK);
x Luwt 6-8-1930, 28 en 27 jaar, Pieter Jacobs van der Vliet * Ysbrechtum 26-12-1902 † 29-9-1984, 81 jaar, [] Huzum; timmerknecht te Ysbrechtum, sont 29-7-1926 idem te Luwt (Pieter Fedddestraat 43, inweunend bij J. Ollemans; weunt later in bij syn suster Antje van der Vliet; NH, later GK); by trouwen timmerman te Luwt, dêr ok krúddenier; sn fan Jacob Pieters van der Vliet, (NH), in 1898 erbaaier te Hâlum en Dainum, in 1899 te Sneek, in 1900 te Ysbrechtum, in 1930 dêr kaasmaker, en Maartje Hibbes Kramer (G)
–Doutje Stenderts Kuiken * Westhoek 26-11-1904; GK; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Stendert Harrents Kuiken, erbaaier, later melkrijer en gernier te St.-Jabik (314, 311, 552; sont Ouwe Maai 1916: 446; sont 1-1-1931: 465; GK), en Aukje Jacobs Louwenaar (GK);
x ’t Bildt 28-7-1927, 22 en 28 jaar, Minne Sjoerds Postma * St.-Jabik 8-1-1899; gernier te St.-Jabik (A92d; sont 1-1-1931: A134); sn fan Sjoerd Harmens Postma, erbaaier te St-Jabik (124a, 171b, 173, 29b, 55b, A81; sont 1-1-1931: A91; NH, later GK), en Anna Minnes Feenstra, (NH, later GK) gerniers te St.-Jabik;
kines: Aukje * St.-Jabik 1932; Sjoerd * St.-Jabik 1936
–Frootje Lazes Keizer * Westhoek 1911 † Minnertsga 22-7-1956, 46 jaar, [] Minnertsga; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; ferhuust op 23-4-1935 út St.-Jabik na Minnertsga; dr fan Laas Arjens Keizer, foerman, gernier en bouboer te St.-Jabik (244, A460; sont 1-1-1931: A481; sont Ouwe Maai 1936: 486; eerst NH, later GK), en Fokje Goffes Bierma (GK);
x Barradeel 28-3-1935, 24 en 25 jaar, Cornelis de Roode * Rotterdam 27-5-1909 † Leiden 10-7-1974, 65 jaar, [] Minnertsga; bij trouwen koopman te Minnertsga; sn fan Cornelis de Roode en Geertje Klazina van Dijk;
sien: J.Y. Feenstra, Het geslacht Bierma – VIr.2
–onbekind; wie weet wie ’t maisy is?
–Pietje Gerardus Wijngaarden (Piet) * Westhoek 17-6-1905 † Harlingen 25-6-1987, 83 jaar; GK; onderwizeres, ferhuust 31-10-1923 na Luwt (Jacob Binckesstraat 69, weunt dêr in bij J.E. Hazekamp); ferhuust dêrweg op 25-3-1924 na St.-Jabik; bij trouwen dêr sonder beroep; dr fan Gerardus Rintjes Wijngaarden, onderwizer in ’e Westhoek (136, 246b, 245, 246e, 390; GK), en Hijlkjen Sints Tiesma;
x ’t Bildt 3-1-1935, 29 en 27 jaar, Willem Jelles Dijkstra * St.-Jabik 23-4-1907 † Luwt 31-3-1985, 77 jaar; bouboer an ’e Westerdyk te St.-Jabik (373e, 373c; eerst NH, later GK); sn fan Jelle Willems Dijkstra, postloper te St.-Jabik (nr 8), ferhuust op 26-10-1901 dêrweg na Luwt, in 1904 weer in St.-Jabik, en Jantje Dirks Kuik;
kines: Jantje Hylkjen Dijkstra * St.-Jabik 1936; Gerardus Dijkstra * St.-Jabik 1941
–Richtje Jacobs van der Feen (roepnaam faaks: Rikje, Rikky) * 22-7-1908; NH; ferhuust Ouwe Maai 1930 na St.-Jabik nr 489, dêr húshouster bij Jan Tjisses Wallendal; bij trouwen húshouster te St.-Jabik; dr fan Jacob Pieters van der Feen, erbaaier, later gernier te St.-Jabik (A549; Ouwe Maai 1930: 250; 1-1-1931: A401; Ouwe Maai 1934: A401; Ouwe Maai 1934: 597; Ouwe Maai 1936: 584; 573; DG, later GK), en Trijntje Annes de Jong (NH); sussy fan Anne;
x ’t Bildt 31-5-1934, 25 en 28 jaar, Wopke Gerrits de Vries * St.-Jabik 2-1-1906; erbaaier te St.-Jabik (346a, 133a, 190, 29a, 49, 369; GK); sn fan Gerrit Wopkes de Vries, (GK), in 1906, ’13 erbaaier te St.-Jabik, in 1934 dêr boer (A369; sont 1-1-1931: 360), en Geertje Sytzes Jaarsma (NH);
kyn: Gerrit de Vries * St.-Jabik 1942;
Gêrm skriift: Rikje van der Veen? en het hier ’n fraagteken bij set; faaks is dit de noemde Richtje.

-Darde rij fan boven:
–Jan Klazes Schiphof * St.-Anne 8-7-1904; GK; erbaaier te St.-Jabik (814); sn fan Klaas Klazes Schiphof (GK) en Ymkje Jans Beimers (NH. later GK); Klaas is erbaaier in 1901, ’12 te St.-Jabik (nrs 415, 20a, 198a, 292, 386, A454, 200a, 198a; Ouwe Maai 1926: A453; A454; per 1-1-1931: A476; NH); in 1904 idem in St.-Anne (212a, 365);
x ’t Bildt 28-5-1931, 26 en 21 jaar, Maaike Dirks Kuiken * St.-Jabik 31-12-1909; NH; bij trouwen maid te Kloaster Anjum (nr 16); komt op hur troudâg derweg in St.-Jabik (814); dr fan Dirk Pieters Kuiken, in 1901, ’18 erbaaier te St.-Jabik (nr 91e; per 1-1-1931: 120), later fisser, in 1926, ’31 dêr foerman, en Hendrina Pieters van der Veen (NH);
kines: Klaas Schiphof * St,-Jabik 1932; Hendrina Schiphof * St.-Jabik 1935
–onbekind
–Sjoukje Æbes Dijkstra * Westhoek 14-9-1905; GK; in 1933 sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Æbe Jabobs Dijkstra, erbaaier, later gernier (huusnrs 263a, 341, 365; GK) en boer (A613; sont 1931: 633) onder St.-Jabik, en Klaske Pieters Nauta; GK;
x Barradeel 1-6-1933, baide 27 jaar, Dirk Willems Hiemstra * Seksbierum 30-10-1905; bij trouwen in 1933 erbaaier te Seksbierum; sn fan Willem Dirks Hiemstra, in 1900 fisser te Pitersbierum, in 1933 erbaaier te Seksbierum, en Jeltje Dirks Draisma
–Trijntje Jarigs Rienks * Westhoek 2-4-1905 † Steenwyk 3-6-1964, 59 jaar; GK; Tryntsy komt op 6-10-1922 út Luwt in St.-Jabik; ferhuust derweg op 30-6-1930 na Steenwyk (Stationsstraat 12; 1934: Tramlaan 59; 1956, ’64: Meppelerweg 20); dr fan Jarig Symens Rienks, bouboer in ’e Westhoek (264, A294; sont 1931: A514; DG, later GK), en Hinke Jans Hiddinga (NH);
x ’t Bildt 30-9-1930, 25 en 32 jaar, Luite Wiebrens Kornelis * Tjallebert 6-7-1898; eerst NH, later GK; kaaskoopman te Húzzum, in 1918, ’21, ’24 te Luwt, in 1919 te Harlingen (Groate Breedeplaats 15), in 1919, ’26 te Rotterdam, in 1922 te Keulen, in 1924 te Den Haag, in 1927 te Algiers, in 1930 in Marokko, in 1930 te Steenwyk; sn fan Wiebren Durks Kornelis, boer te Tjallebert, administrateur te Húzzum en Luwt (Emmakade 19), der later fabrikant, derna te Steenwyk, en Jantje Luites Pijlman
–Aaltje Andries Nieuwenhuis * Westhoek 13-2-1903; NH, later GK; maid, sont nov. 1923 inweunend bij Douwe Pieters Bierma te St.-Jabik ((A741); bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Andries Pieters Nieuwenhuis, wagenmaker te Luwt, sont 1890 te St.-Jabik (274, 506); sont 9-5-1929 te Harlingen (Scheerstraat 10); NH, en Jantje Dirks de Groot; NH;
sussy fan Piter, fierde rij;
x ’t Bilt 21-10-1926, baide 23 jaar, Jan Klazes Zwart * Belkum 19-3-1903 † ’t Bildt 5-8-1972, 69 jaar; bij trouwen in 1926 erbaaier te Belkum; sn fan Klaas Jans Zwart, in 1886 skippersfaint te Belkum, in 1897, 1903 der skipper, in 1926 der erbaaier, en Baukje Douwes de Geele
–Dirkje Wytzes Hogerhuis * Westhoek 25-2-1903 † 28-2-1979, 74 jaar, [] St.-Jabik; GK; bij trouwen in 1926 sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Wytze Stevens Hogerhuis, erbaaier later gernier te St.-Jabik (363, 339, 586, A586; sont 1-1-1931: A609; GK), bij ferstorven in 1943 noemd boer te St.-Jabik, en Dirkje Dirks de Jong; GK; sussy fan Steven, fijfde rij;
x ’t Bildt 11-6-1925, 22 en 26 jaar, Pieter Jans de Groot * St.-Jabik 1-12-1898 † Luwt 21-9-1949, 50 jaar, [] St.-Jabik; GK; bij trouwen in 1926 koopman te St.-Jabik, der later keslain, hotelhouwer en sonder beroep (A194; sont Ouwe Maai 1928: A145; sont 1-1-1931: A287); sn fan Jan Pieters de Groot, in 1898, 1902 skipper te St.-Jabik, in 1905 der koopman, in 1925 der keslain, in 1933 der eerpelkoopman, en Aaltje Romkes Hoekstra;
kines: Dirkje de Groot * St.-Jabik 28-3-1926; Jan de Groot * St.-Jabik 9-2-1930
–Hylkje Gerardus Wijngaarden (Hieke, Hiete) * Westhoek 12-10-1902 † St.-Jabik 4-12-1978, 76 jaar; muzyklerares, piano, orgel, fioel en sello, weunend in ’e Westhoek naast de skoal; dr fan Gerardus Rintjes Wijngaarden, onderwizer in ’e Westhoek (136, 246a, 245, A390; sont 1931: A805; GK), en Hijlkjen Sints Tiesma, GK
–Anne Jacobs van der Feen ? * Westhoek 23-1-1905 † 20-2-1984, 79 jaar, [] St.-Jabik; gernier te St.-Jabik (A549, sont 1-1-1931: A572; NH); sn fan Jacob Pieters van der Feen, erbaaier, later gernier te St.-Jabik (A549; sont Ouwe Maai 1930: A250; sont 1-1-1931: A401; sont Ouwe Maai 1934: 597; sont Ouwe Maai 1936: 584; sont Ouwe Maai 1940: 573; wisselt fan NH, DG, GK) en Trijntje Annes de Jong; broertsy fan Richtje?;
hier het Gêrm ok ’n fraagteken bij set;
x ’t Bildt 22-5-1930, 25 en 26 jaar, Aaltje Folkerts Bouma * Hoogeveen 4-5-1904 † 27-11-1955, 51 jaar, [] St.-Jabik; DG; maid, in 1923 inweunend bij Douwe Jans Bierma (B542), sont 2-5-1924 idem bij Tjeerd J. Wassenaar (A110a); dr fan Folkert Ydes Bouma, erbaaier te St.-Jabik, skoenmaker te Hoogeveen, sont 1-4-1911 te St.-Jabik (471a, A757, 755; sont 1-1-1931: A761), en Riemke Lubbes Sybma, as wede winkelfrou te St.-Jabik (761);
kyn: Riemkje van der Feen * St.-Jabik 20-8-1935
–Hessel Pieters Stienstra * Westhoek 7-6-1903 † 12-1-1990, 86 jaar, [] St.-Jabik; erbaaier te St.-Jabik; sn fan Pieter Stienstra, erbaaier te St.-Jabik en Furgum, sont 11-6-1902 te St.-Jabik (276b, 213, 218, 424, 429c; sont 1921: A429a; sont 1931: A441; eerst NH, later GK), en Trijntje Jans Hoekstra, (eerst NH, later GK)
–Gerrit Lolkes de Vries * Westhoek 29-11-1901; frachtrijer te St.-Jabik (A791, A796; GK); sn fan Lolke Gerrits de Vries, erbaaier te St.-Jabik en Rie; sont 21-6-1901 te St.-Jabik (201a, 237a, 393), te Froubuurt (184b, 254); sont Ouwe Maai 1910 te St.-Jabik, der later gernier (479; sont -1-1931: A502), en Akke Dirks Kuik;
x ’t Bildt 19-12-1929, 28 en 23 jaar, Aafje Jans Dijkstra * St.-Jabik 25-9-1906; bij trouwen in 1929 sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Jan Sikkes Dijkstra, skipper en beurtskipper te St.-Jabik (105, 157); eerst G, later GK), en Elske Klazes Keizer, (GK), as wede winkelfrou te St.-Jabik;
kines: Lolke de Vries * St.-Jabik 22-10-1931; Jan de Vries * St.-Jabik 16-12-1935

Fierde rij:
–Sint Gerardus Wijngaarden? Dirk skriift hier dat dut jongetsy Sint is, maar ’t seuntsy fan Gerardus Rintjes Wijngaarden en Hijlkjen Sints Tiesma is geboaren in ’e Westhoek op 24-7-1916 en kin dus niet op deuze foto staan;
feerdere gegevens fan Sint: † 22-3-1990, 73 jaar, [] St.-Jabik; eerpelkoopman te St.-Jabik;
x Lijntje Kornelis Faber (Lien) * Ouwe-Dyk 19-6-1927 † St.-Anne, Beuckelaer 4-6-2018, 88 jaar, [kremeerd]; dr fan Kornelis Jippes Faber, kommissionêr in eerpels te St.-Jabik (707; sont Ouwe Maai 1922: A743; sont nov. 1925: A755a; sont 1-1-1931: A762) en Sietske Ennes Kingma.
Kin ’t hier gaan om Rint? Maar die is fan 1895 en faitlik te oud foor ’t mantsy op deuze foto; Rintsy syn gegevens binne:
Rintje Gerardus Wijngaarden * Westhoek 12-6-1897 † Heerefeen 2-12-1993, 96 jaar; bij trouwen inspekteur gemeentetelefoon te Amsterdam, dan weunend te St.-Jabik;
x Amsterdam 20-11-1924, 27 en 30 jaar, Hendrika Lammechina Stuit * Amsterdam 21-5-1894 † Luwt, weunend te St.-Jabik 12-8-1959, 65 jaar; bij trouwen telefoniste te Amsterdam; dr fan Hendrik Eilts Stuit, in 1885 lettersetter te Feendam, in 1910 idem te Amsterdam, en Lammechina Harms Velthuis;
Sint en Rint binne broertsys fan Hiete, sien darde rij;
–Dirk Hendriks Leeuwen * Minnertsga 30-6-1908 † 20-2-1984, 76 jaar, [] St.-Jabik; GK; in 1931 erbaaier in ’e Westhoek, in 1936 der gernier; eerpelkontroleur bij de NAK (Nederlandsche Algemeene Keuringsdienst); sn fan Hendrik Dirks Leeuwen en Sjoerdtje Alberts Wassenaar; Hindrik is erbaaier en gernier te St.-Jabik (272; Ouwe Maai 1907: 246a); sont Ouwe Maai 1908 gernier te Minnertsga, sont 6-11-1908 idem te St.-Jabik (nrs 235b. 446; sont Ouwe Maai 1916:, 391; 451b); as weedner sont Ouwe Maai 1922 met syn seuntsy Dirk inweunend gernier bij syn suster Hiltsy en swager Pieter Klazes Slager, koopman, motorskipper en fisroker in ’e Westhoek (A426; sont febr. 1923: 429); sont nov. 1923 is Hindrik skippersfaint, inweunend bij Dirk Pieters Slager (A457b, A426); derna inweunend bij Pieter R. de Vries (A750a); later is-y weer erbaaier te St.-Jabik (593; Ouwe Maai 1924: A418; nov. 1926: A419; 1-1-1931: A427; Ouwe Maai 1933: 711; Ouwe Maai 1934: 549; Ouwe Maai 1936: 518; Ouwe Maai 1939: 496; nov. 1939: 56; Hindrik en Sjoerdtsy binne eerst NH, later GK);
Dirk x 1 ’t Bildt 7-5-1931, 22 en 21 jaar, Dirkje Pieters Reitsma * St.-Jabik 17-7-1909 † der 17-11-1933, 24 jaar; bij trouwen lânderbaaister te St.-Jabik; dr fan Pieter Arjens Reitsma, erbaaier te St.-Jabik, en Maartje Arjens Kaper;
Dirk x 2 ’t Bildt 13-2-1936, 27 en 23 jaar, Jantje Jans Heeringa * Tjummarum 29-9-1912 † 22-12-2006, 93 jaar, [] St.-Jabik; dr fan Jan Harmens Heeringa, in 1908 erbaaier te Tjummarum, later te St.-Jabik, en Sijke Jans Kuiken;
Dirk is ’n broertsy fan Albert, selde rij
–Douwe Riemers Snijder * Westhoek 22-10-1904; erbaaier te St.-Jabik (216c, 220, 425); GK; weunt as halfwees met syn hait in bij syn pake-en-bep Douwe Baukes Snijder en Grietje Riemers Kuiken, erbaaiers te St.-Jabik (240, 235a, A445, A464; GK); sn fan Riemer Douwes Snijder, erbaaier in ’e Westhoek, en Dirkje Jacobs Reitsma, GK
–Marten Tjerks Koning * St.-Jabik 26-11-1905 † 19-7-1970, 64 jaar, [] Paasloo, Algemene Begraafplaats, Binnenweg 2; GK, later G; erbaaier te St.-Jabik (426a; sont 1-1-1931: A434, 240a, 47); bij eerste huwlik der motorskipper; sn fan Tjerk Martens Koning, in 1905 waddenfisser in ’e Westhoek (216c, 220, 425; sont Ouwe Maai 1914: 432a), der erbaaier, later gernier (A432c; sont 1-1-1931: A449), en Antje Johannes Kramer;
Marten x 1 ’t Bildt 10-4-1930, 24 en 21 jaar, Maartje Dirks Kuiken * St.-Jabik 11-2-1906; bij trouwen in 1930 maid te St.-Jabik; dr fan Dirk Beerts Kuiken, in 1899 erbaaier te St.-Jabik, in 1930 der gernier, en Pietje Sakes Wijma;
Marten x 2 Marrigje Alberts * 3-3-1906 † 10-8-1988, 82 jaar, [] Paasloo, Algemene Begraafplaats, Binnenweg 2;
kines út ’t eerste huwlik: de tweeling Tjerk * St.-Jabik 4-12-1931 en Dirk Koning * St.-Jabik 4-12-1931; Sijtze Koning * St.-Jabik 19-3-1934
–Pieter Andries Nieuwenhuis * St.-Jabik 30-10-1905; NH, later GK; wagenmaker te St.-Jabik, sont 9-3-1929 te Harlingen (Scheerstraat 10); dr fan Andries Pieters Nieuwenhuis en Jantje Dirks de Groot; broertsy fan Aaltsy, sien darde rij
–Krijn Lazes Zondervan * Gauker City, Noord Amerika, 26-10-1905 † Tjummarum 1-1-1989, 84 jaar; GK; erbaaier te St.-Jabik (812); sn fan Laas Krijns Zondervan en Saapke Pieters Tuinstra; Laas is erbaaier te St.-Jabik (132a, 256a, 38, 475), hij komt op 28-11-1900 út Oast Indië in St.-Jabik bij syn mim in te weunen; in 1907 boer te Downs, in 1908 idem te Gauker City, Noord Amerika; sont 15-12-1908 te St.-Jabik (sont Ouwe Maai 1911: 482; 111b, 361, 607, 465; Ouwe Maai 1916: 507; sont 1-1-1931: 528), hij ferhuust op 7-4-1941 as weedner na Midlum (nr 1, p.a. Sierd Bosma); G, later NH;
x ’t Bildt 7-5-1931, 25 en 27 jaar, Ybeltje Koerts Draaisma * Franeker 28-4-1904 † Tjummarum 2-10-1988, 84 jaar; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik; dr fan Koert Johannes Draaisma, in 1894 erbaaier te Franeker, in 1895 idem te Herbaium, sont 1-6-1896 te Sneek, sont 24-9-1903 te Franeker, in 1917 te Pains, in 1918, te Rie, in 1927 idem te St.-Jabik, en Pietje Pieters Roorda;
kyn: Pietje Zondervan * St.-Jabik 29-1-1936
–onbekind
–Lieuwe Hessels Bierma * St.-Jabik 9-12-1904; sn fan Hessel Aukes Bierma en Trijntje Douwes Bierma; broertsy fan Jan, sien bovenste rij
–Albert Hendriks Leeuwen * St.-Jabik 26-1-1905 † der 4-7-1915, 10 jaar; sn fan Hendrik Dirks Leeuwen en Sjoerdtje Alberts Wassenaar; broertsy fan Dirk, sien hierboven;
na Albert syn ferstorven komt der nag ’n Albert * Luwt 5-11-1917 † Heerefeen, weunend te St.-Jabik, 9-11-1918, 1 jaar
–Arjen Dirks Reitsma * St.-Jabik 1-10-1909; erbaaier te St.-Jabik; fertrekt op 22-4-1930 na Noord Amerika; sn fan Dirk Arjens Reitsma, fisserman en erbaaier in ’e Westhoek ( A 246b, 391, 453; Ouwe Maai 1916: 461a; Ouwe Maai 1919: A428; 1-1-1931: 439; GK), en Dieuwke Douwes Dankert; GK

Fijfde rij:
–Wapke Douwes Hogenhuis (ok: Wapkje; bij de geboorte inskreven as: Wapke) * St.-Jabik 24-1-1906 † 23-12-1996, 90 jaar, [] Belkum; bij trouwen maid te Tjummarum; dr fan Douwe Jacobs Hogenhuis, erbaaier in ’e Westhoek (237a, 239a, 263, 277, 512; Ouwe Maai 1913: 527), in 1931 der gernier, en Siepkje Andries de Jong; Douwe en Sypky binne eerst NH, later GK);
x Menaldumadeel 28-5-1931, 25 en 26 jaar, Gosse Hylkes Miedema * Belkum 22-3-1905 † 5-1-1986, 80 jaar, [] Belkum; eerst KG, later GK; bij trouwen erbaaier te Belkum, later der transporterbaaier en eerpelkoopman (328; Ouwe Maai 1932: 248; Ouwe Maai 1937: 227); sn fan Hylke Aukes Miedema, erbaaier, later gernier en winkelman te Belkum (57; Ouwe Maai 1926: 128; Ouwe Maai 1936: 562; 208, 80; 158c, 57; eerst KG, later GK), en Sijke Gosses Laverman (NH, later KG, derna NH);
kines: Hylke Miedema * Belkum 30-4-1932; Douwe Miedema * Belkum 2-11-1933; Siepkje Miedema
–Itske Baukes Keizer * St.-Jabik 11-4-1905 † Franeker 4-2-1979, 73 jaar, [] Franeker, Algemeen Begraafplak; GK; ferhuust op 11-8-1922 met hur mim en broertsy Erryn fan St.-Jabik na Franeker (Spaarbankstraat 23) en weunt der in bij hur tweede hait Jan Plantinga-en-die; bij trouwen der sonder beroep; ferhuust op hur troudâg der na de J.P. van der Bildtstraat 8; dr fan Bauke Arjens Keizer en Doetje Sybes de Jong; Bauke is in 1903 erbaaier te St.-Jabik, in 1904 noemd karrijer, in 1905 frachtrijer in ’e Westhoek, later der erbaaier en foerman (201b, 395); tot syn ferstorven in 1916 der gernier; Doetsy weunt sont Ouwe Maai 1919: 636; se ferhuust met de kines op 10-8-1922 na Franeker; Bauke en Doetsy binne eerst NH, later GK;
Itske is ’n sussy fan Erryn, sien hieronder;
sien: Historisch Centrum Franker – Itske Keizer
x Franeker 25-5-1927, baide 22 jaar, Meindert Jacobs Lodewijks * 29-3-1905 † Franeker 9-3-1962, 56 jaar, [] Franeker, Algemeen Begraafplak; bij trouwen eerpelkoopman te Franeker, der eerpelekspediteur; sn fan Jacob Meinderts Lodewijks, in 1904, ’09 erbaaier te Franeker, in 1911 der skipper, in 1927, ’35 der beurtskipper, en Trijntje Wiltjes Kroese
–Berber Jans Kooistra * St.-Jabik 11-6-1905; eerst NH, later GK; bij trouwen maid te St.-Jabik; ferhuust op hur troudag út St.-Jabik na Franeker; dr fan Jan Wybrens Kooistra, erbaaier, later wadfisser in ’e Westhoek (350, 348, 592; Ouwe Maai 1919: 579; sont 1-1-1931: A602; eerst NH, later GK), en Trijntje Piebes van der Zee;
x ’t Bildt 8-5-1930, 24 en 25 jaar, Klaas Machiel Kingma * Uthúzzermeeden 22-3-1905; NH; bakkersknecht te Súdbroek, ferhuust derweg op Ouwe Maai 1922 na Welsryp, ferhuust derweg op 21-5-1929 na Franeker; bij trouwen der krúddeniersfaint; sn fan Eildert Gerbens Kingma, in 1892 erbaaier te Franeker, in 1905 ploegbaas te Uthúzzermeeden, weunt in 1907 te Bedum, in 1912 te Súdbroek, sont 24-2-1921 brugwachter te Welsryp (nr 122), sont 21-5-1924 te Súdbroek, en Tjetje Harmens Bouma
–Arjen Baukes Keizer * St.-Jabik 2-1-1911; ferhuust op 11-8-1922 met syn mim en sussy Itske fan St.-Jabik na Franeker (Spaarbankstraat 23) en weunt der in bij syn tweede hait Jan Plantinga-en-die; Erryn is der slachter; ferhuust 8-1-1934 na Swains; sn fan Bauke Arjens Keizer en Doetje Sybes de Jong; broertsy fan Itske, hierboven;
foor Erryn waar d’r al ’n broertsy: Arjen * St.-Jabik 22-4-1904 † der 6-1-1905, 8 maanden; sien: Historisch Centrum Franeker – Arjen Baukes Keizer;
x Franeker 31-5-1934, 23 en 18 jaar, Thelma Willy Wetterauw * Rotterdam om 1916 hine; bij trouwen sonder beroep te Rie; dr fan Hein Jacobus Wetterauw, in 1903 erbaaier te Tjummarum, in 1917, ’34 idem te Rie, en Geertje Riemers Poortstra;
kines, allegaar levenloas geboren te Franeker, ’t geslacht fan ’e eerste baide is in ’e geboorte-akte niet noemd: 24-12-1938; 24-11-1942; maisy 20-9-1944; jongetsy 18-9-1947;
sien: Dooitze Zwart, Geslacht Wetterauw uit Minnertsga – 20 Generatie V-28
–Jarig Berends Bilkert * Dunstekoven, Dútslând, 1-8-1910 † Harlingen 2-9-1969, 59 jaar, [] Harlingen; los erbaaier, later erbaaier te St.-Jabik (588; Ouwe Maai 1932: 515; GK); in 1933 erbaaier te Harlingen (Leerlooierssteeg 2, Boontjessteegje [?], Noorderhaven, Moriaanstraat 1A); sont 21-8-1940 los werkman te St.-Jabik (161); sn fan Berend Jarigs Bilkert en Pietje Keimpes Kramer; Berend is erbaaier, in 1898 te Froubuurt, in 1903 te Morenhoven, Dútslând, in 1901 idem te Dunstekoven, in 1914 te St.-Jabik (A537a, 501b; Ouwe Maai 1919: A556; A579); ferhuust op 30-5-1922 na Minnertsga, komt derweg 24-5-1923 in St.-Jabik (A669); in St.-Anne (B782); Ouwe Maai 1924 te St.-Jabik (A556; 1-1-1931: 579); Ouwe Maai 1932: 515);
x ’t Bildt 2-7-1931, 20 en 18 jaar, Jeltje Rinderts Hoekstra * Heech 1-4-1913 † Harlingen 22-11-1998, 85 jaar, [] Harlingen; bij trouwen sonder beroep te Harlingen; dr fan Rindert Jans Hoekstra en Ynskje Lolles van Houten; Rindert is in 1898 polderwerker te Makkum, in 1898, ’99 der erbaaier, in 1906 der weer polderwerker, in 1906 der panwerker, in 1907 polderwerker te Witmarsum, in 1910 skipper te Makkum, in 1913 erbaaier te Witmarsum, in 1913, ’18 polderwerker te Makkum, in 1918 der erbaaier, in 1918 skipper te Franeker, in 1919 los werkman te Witmarsum, in 1927 grôndwerker te Harlingen, in 1931 der los erbaaier; Rindert en Ynsky kinne niet skrive;
kines: Ymkje Bilkert * St.-Jabik 27-5-1932; Berend Bilkert * Harlingen 15-12-1933; Ynskjen Bilkert * Harlingen 11-3-1935; Pietje Bilkert * Harlingen 14-1-1937; Rindert Bilkert * Harlingen 13-5-1940
–Steven Wytzes Hogerhuis * St.-Jabik 16-11-1905; ferhuust op 20-3-1924 út St.-Jabik na Marsum, Steven is dan monteur en weunt der in bij syn suster Antsy en hur man Krelis Dirks Halma, die’t der túnman, later melkfenter is; Steven ferhuust derweg op 17-10-1925 na Luwt, Autobedriif Statema, Ruterskertier; bij trouwen monteur te Luwt; sn fan Wytze Stevens Hogerhuis en Dirkje Dirks de Jong; Steven is ’n broertsy fan Dirky, darde rij;
x Luwt 4-9-1930, 24 en 26 jaar, Henni Luise Hermine Schuhmann * Osnabrück om 1904 hine; bij trouwen sonder beroep te St.-Jabik, binnen de lêste ses maanden te Luwt; dr fan Moritz August Hermann Schuhmann, in 1930 skilder te Osnabrück, en Ida Johanne Wilhelmine Hermine Brandes
–Rein Dirks van Noord * St.-Jabik 3-5-1906 † Luwt, weunend te St.-Jabik, 8-8-1966, 60 jaar, [] St.-Jabik; erbaaier te St.-Jabik (342, 588, 617; Ouwe Maai 1916: 581; 648; 17-9-1936: 651; GK; sn fan Dirk Klazes van Noord, erbaaier te St.-Jabik (341, 342, 588, 617; Ouwe Maai 1916: A581; GK), en Fettje Pieters Appelhof; GK;
x ’t Bildt 17-9-1936, 30 en 25 jaar, Wytske Pieters Monsma (ok: Wietske, bij de geboorte inskreven as Wytske) * Ee 12-7-1911 24-1-2000, 88 jaar, [] St.-Jabik; G; ferhuust op 22-10-1931 út St.-Jabik na Luwt (Beginestraat 68); bij trouwen maid te St.-Jabik; dr fan Pieter Nicolaas Monsma, erbaaier te Ee, sont 25-5-1927 idem te St.-Jabik (A374; Ouwe Maai 1928: 537a; 1-1-1931: A558; Ouwe Maai 1932: 569; Ouwe Maai 1935: 542; G), en Johanna Jans Gatsma; G;
kines: Fettje van Noord * St.-Jabik 22-3-1937; Piet van Noord * St.-Jabik 9-6-1940
–Sake Tjipke Dirks van Tuinen, sien VI.7
Dêrfoor liggend:
–Gerben Dirks van Tuinen, sien VI.6.
Midden rechts staat hoofdmeester
–Otte Braaksma, sien Genealogy Nauta VIII.2.4

Wort feerder anfuld, at ’t kin met jim help.

VI.8 Albert van Tuinen (staat tot 1-2-1912 bij de Burgelike Stand inskreven as: Schiphof; wort tot onderskaiding met syn hait ok wel ‘Jonge Albert’ noemd) * Oasterbierum 20-4-1911 † mooglik Brisbane City, Queensland, Australië, 31-8-1999, 88 jaar, [] Mount Thompson Memorial Gardens and Crematorium, Holland Park West, Brisbane City, Queensland, Australië; eerst NH, later GK; erbaaier te St.-Jabik (naast ’t Strandhuus); bij trouwen der sjeffeur; in 1938 der fishandler (nrs 426, 429); de húshouwing ferhuust op 18-1-1938 na Inkhúzzen, Admiraliteitsweg 15, in 1944 der ekspediteur in dienst; sont ongefeer 1944 melkrijer en -faarder (hij faart met ’n praam) bij syn hait in ’e Salm in ’e Westhoek (Albert is dan de darde generasy Van Tuinen in De Salm); later het-y der selsstandig ’n melkritsy; hij doet dat over an Pyt Groen; in 1947 koopt-y de herberg Bij de Grutte Pomp te Beetgum fan Dooitze Berends Nauta en Lijsbert Symens Hoppinga; de klandizy ferloopt wat en in 1950 ferkope Albert en Klaske ’t kafee an ’e kulturele ferening It Bitgumer Formidden; Albert en Klaske blive dêr nag kastlain tot 1951 en dan ferhuust de húshouwing na Australië, se arrivere der maai 1951 in Sydney met de SS Johan van Oldebarneveld, hur eerste weunplak is dêr Camp Bathurst;
x ’t Bildt 22-12-1932, 21 en 20 jaar, Klaske Talsma * Tjummarum 12-2-1912 † mooglik Brisbane City, Queensland, Australië 7-9-1974, 62 jaar, [] Mount Thompson Memorial Gardens and Crematorium, Holland Park West, Brisbane City, Queensland, Australië; NH; bij trouwen sonder beroep te Tjummarum; dr fan Samme Feitses Talsma, yn 1906, ’09 erbaaier te Tjummarum, in 1912, ’32 dêr gernier, en syn achternicht Dieuwke Feitses Talsma
Kines:
1 Dieuwke van Tuinen * St.-Jabik 17-7-1933/Australië/
2 Tietje van Tuinen * St.-Jabik 31-7-1934, tweeling met Namkje/Australië/
3 Namkje Trijntje van Tuinen * St.-Jabik 31-7-1934, tweeling met Tytsy/Australië/
4 Albert van Tuinen, folgt VII.13
5 Samme R.E. van Tuinen, folgt VII.14
6 Hilda van Tuinen * Inkhuzen 27-4-1942/Australië/
7 Feitse van Tuinen * St.-Jabik 29-3-1944 † dêr 11-4-1944, 13 dagen, [] St.-Jabik
8 Feitse van Tuinen, folgt VII.15

VI.9 Pieter Pieters van Tuinen (Piet) * Finkum 26-2-1917 † Luwt 18-2-2007, [kremeard] Goutum; bij trouwen timmerfaint te Luwt, later bij Bantema te Rie, dêrna timmerknecht bij de Spoorwegen (Gysbert Japicxstraat 80), sont omstreeks 1953 idem te Deventer, sont omstreeks 1958 weer te Luwt (Vinkstraat), dêr later onderhoudstimmerman bij Nijlân State (Piter en Wap weune dêr ok); as se met pinsjoen binne, weune se op ferskillende plakken in Luwt;
x Menameradiel 13-5-1943, 26 en 22 jier, Wapke Dirkje Hofstra (Wap) * Hjelbeam 19-6-1920 † Ljouwert 6-9-2005, 84 jier, [kremeard] Goutum; bij trouwen faam te Skingen; dr fan Arjen Durks Hofstra, arbeider, yn 1915 te Hjelbeam, yn 1915, ’16 te Achlum, yn 1917, ’19 te Peins, in 1920 wer te Hjelbeam, yn 1925 te Hitzum, komt dêrwei op 28-5-1925 yn Skingen, yn 1938, ’39 dêr boer, yn 1943 dêr gernier, en Jeltje Stientje Pieters Aukema
Bern:
VI.9.1 Janke van Tuinen (Jannie) * Ljouwert, Stedssikehûs, 12-3-1954, oanjûn troch Margien Zwiers, kreamheinster te Ljouwert, dy’t by de berte oanwêzich is; dr fan Koba Zijlstra † Groot Bronswijk (psychiatryske ynstelling), Wagenborgen, 29-9-2005; yn 1954 sûnder berop te Ljouwert; de biologyske heit fan Jannie is Sybren Hoekstra; Janke wurdt yn 1954 at se in healjier is adopteard troch Pieter van Tuinen en Wapke Dirkje Hofstra te Ljouwert, har achternamme Zijlstra wurdt dan feroare yn Van Tuinen; fuort nei har geboarte komt Jannie yn it ‘Zuigelingentehuis’ te Rotterdam;
x 1 Ljouwert 20-10-1981, skieden yn 1984, Bonne van der Bij * 5-8-1948 † 3-5-2012, 63 jier, [] Lippenhuzen; (opbrocht by syn pake en beppe te Jobbegea); meiwurker Batavus It Hearrenfean;
x 2 Ljouwert  7-4-1988 Fetze Abel * Grou 17-4-1956; byrider frachtweinsjauffeur, slachtersfeint by Van Ruiten, slachterij oan ’e Snitsertrekwei te Ljouwert, 21 jier tsiismakker by Frico te Wergea, dêrnei CCF te Ljouwert; letter wurksum by Caparis; sn fan Pieter Fetzes Abel, stoker by houtfabryk Halbertsma te Grou, idem by Philips te Ljouwert, en Wietske Jansma
Bern út it earste houlik:
VI.9.1.1 Roelof van der Bij * Ljouwert 5-2-1981; keukenhelp Bonifatius Hospitaal (Bonnehos) en MCL te Ljouwert

§ GYN REVOLUSJONÊRE DINKBEELDEN
Piter het soa ’t likent gyn revolusjonêre dinkbeelden fan syn femiliy urven, maar hij kin ’t mooi opsêge. Hij praat in ’e huus met frou en kyn Fries. Op jaregbezites het-y de wisânsy om met de finger wel heel gewichtig op ’t tafelsblâd te tikken en luud te roepen: Dat is stjerrende wier Hille!, of Dat is in feit en dat is wier!
Metdeling fan Philippus Breuker, ’n omkesêger, seun fan Hille Breuker en Janke Hofstra, suster fan Wap.
Phlippus Breuker feerder: ’t Wie in fleurich man en in betûft timmerman. Wy hawwe der as lytse bern gauris útfanhûze en doe’t ik yn 1952 op de Ryks-HBS kaam, ha ’k dêr tusken de middei in jier iten. Hy hie in folkstún oan de Harnzerfeart, dêr’t no it WTC sawat is en dêr ha ’k as jonkje gauris mei him west. Hy mocht ek graach (snoek)fiskje.

Klik foor inhoud >>

GENERAASJE VII
VII.1 Jacob Johannes van Tuinen * Berltsum 10-2-1929 † 24-8-2009; ierdappelkeapman en kommisjonêr yn ierdappels te Berltsum;
x Grietje Sytsma
Bern:
1 Sybren van Tuinen, folget VIII.1
2 Feike van Tuinen, folget VIII.2
3 Johan van Tuinen, folget VIII.3

VII.2 Johannes van Tuinen * Berltsum 13-12-1930

VII.3 Ebbing van Tuinen * Berltsum 16-2-1932 † Bakkefean 5-2-2012
x Fokje Woudsma

VII.4 Heerke van Tuinen * Berltsum 18-8-1934; Túnbouskoalle Berltsum; 1950 greidboere-arbeider te De Lier; emigreart op 13-12-1956 nei Nij Seelân; dêr in healjier boere-arbeider te Tataipu; 1957-1963 slachtersfeint te Christchurch; 1963-1973 slachter te Lincoln; 1973-’81 klusseman; dêrnei slachter; sûnt omstrings 1991 hofker;
x Fay
Bern
1 soan
2 dochter
3 dochter

VII.5 Sjoerd van Tuinen

VII.6 Klaas Taeke van Tuinen * Berltsum 13-12-1939 † Lincoln, Nij Seelân, 2-9-2014, 70 jier, [] Lincoln Cemetery (Anglican, rige H, grêf 2), Selwyn District, Canterbury; emigreart nei Nij Seelân

VII.7 Piter van Tuinen * Ljouwert 7-12-1942, klassikus, learaar klassike talen Marnix-college Ede, idem 1971-1987 te Hilversum oan it Alberdingk Thijm College, 1987-2003 rektor Kristlik Gymnasium te Utert; foarsitter Stichting Erfgoed Fundaasje; bestjoerslid gemeentemuseum Het Hannemahuis te Harns;
x Dokkum 27-6-1970 Pauline Elizabeth Switters (Paulien, Pol) * Diepenveen 26-2-1948 † Harns, Noarderhaven 87, 30-11-2021, 73 jier; oplieding Christelijk Instituut voor Sociale en Culturele Arbeid (Cisca) te Amsterdam; frijwilliger Asylsikerssintrum te Utrecht, dêr dosint Nederlâns NT2, sûnt 2005 diplomeard idem oan it Regionaal Opleidings Centrum (ROC) te Snits en De Lemmer, ynfalster te Ljouwert; assistint-argivaris Hannemahûs; dr f. Taeke Doede Switters, notaris te Diepenveen en Rotterdam, en Anna Cornelia van Popta
Sjoch: Erfgoed Fundaasje – Genealogy Van Popta – VI.5.4.1
Bern:
1 Arnth Sybren van Tuinen, folget VIII….
2 Reimer Winfrith van Tuinen, folget VIII….

§ PUBLIKAASJES FAN PITER VAN TUINEN
Piter van Tuinen publisearre, ûnder oaren:
-Fictio facit poetam, IB XLVII, 1985, side 97-123
-Swit of swietrook, Phil. Fris., ao 1990, 1992, side 123-131
-Pallas en Mercurius, yn Hermans, J.J.M.e.o. (red.)
-De Franeker universiteitsbibliotheek, 2007, side 171-191
-mei Sybren Sybrandy: Geldzucht en godsvrucht. Bloemlezing uit de brieven van rector Reinerus Neuhusius (1608-1679). De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in interdisciplinair perspectief. 32 (2), side 262
-mei Arjen Dijkstra, Goffe Jensma en Djoeke van Netten Wiskunde als familiebedrijf. Menelaus Winsemius’ lijkrede op Adriaan Metius (1571-1635), 2012
-Salus Iuventutis Suprema Lex. Het Welvaren der Jeugd de hoogste Wet. De Friese Latijnse scholen 1585-1699, 2020..
Sjoch: Sybren Sybrandy en Piter van Tuinen, Geldzucht en godsvrucht

VII.8 Janke van Tuinen (by keninklik beslút 1999 nammeferoaring út Tigchelaar yn Van Tuinen) * Ljouwert 9-5-1954, ferpleechhelp, groepsbegeliedster te Ljouwert; dr fan Hendrik Tigchelaar, fabryksarbeider te Ljouwert, en Anna Flobbe
x Menameradiel 10-8-1973 (sk.) Teunis Arend Kornelis te Velde (Teun) * Bellingwolde 18-11-1943, automonteur; sn fan Roelf te Velde, boer te Bellingwolde en Vriezenveen, en Trijntje Mulder
Bern:
1 Henny te Velde
2 Roelof te Velde
3 Reimer te Velde

VII.9 Pieter Reimer van Tuinen * Amsterdam 8-7-1964

VII.10 Dirk Gerbens van Tuinen * Tjummarum, op De Kampioen, 10-3-1934/St.-Anne,/
x ’t Bildt 31-7-1962, 28 en 26 jaar, Jitske Roersma * Menaldum 1-4-1936; tot hur trouwen hood Algemene Kleuterskoal Menaldum (der gongen kines fan alle gesindten hine); dr fan Jan Tjeerds Roersma, erbaaier te Menaldum, later dêr amtenaar bij ’t Provinsiaal Elektrisiteits Bedriif (PEB), en Aafke Siebes van Loon (Afke), foor hur trouwen maid bij Taekele Hoogland te Ingelum (nr 10)
Kines:
1 Gerben Dirk van Tuinen, folgt VIII…
2 Jan van Tuinen, folgt VIII…

§ LÂNDROTTEN WORRE DARDE GENERASY SEELOI
Dirk Gêrms fertelt:
Ons Pytsy en ik binne geboaren op ’e Kampioen onder Tjummarum. Ons hait fertelde dat dêr froeger ’n paal ston en op ’n bord ’n man met de ermen wiid en de tekst:
Hier sta ik als een kampioen
Geen mensch kan mij hier hinder doen
En had ik macht als menig geld
Dan sloeg ik al het booze uit het veld.
Maar hait had ’n groate mond teugen de boer. Mocht niet. Opkrasse.
Dat waar in 1934. Wij kwamen doe te weunen op Hiekemuoi an ’e Ermedyk in ’e Westhoek onder St.-Jabik. Dat waar ’t fooreand fan ’n ouwe plaats. In 1912 waar de gammele skuur ôfbroken, ‘t huus ’n bitsy oplapt en der is feerder altyd in weund. Lêsen is ’t foor ’t leuke sommetsy fan 245.000,00 euro ferkocht. Ons hait het ’t kocht om 1937 hine.
Myn suster en ik sliepen in ’e bedstee. Later, doe’t ons jongste sussy hur melde, mosten wij naar de solder en sij kwam in ’e bedstee.
Seumers waar achter de dyk ’n swimbad: Klein begin. Dan hadden wij kampeerders op ’t hiem en slaapplak op solder.

In ’e oorlog bifakkeerden Dútsers in groate houten barakken flak bij Hiekemuoi. Avens gong ik met myn klain kroiwagentsy der na de keuken toe om restanten fan eten op te halen, foor ôns gaiten en kninen. D’r waar ok Dútse kuch bij, fon ik wel lekker.
Op ’e dyk stonnen kanonnen dêr’t se geregeldweg met an ’t oefenen waren. Dan rammelden de dakpannen bij ôns op ’t dak.
De moffen bouden de barakken en de stellingen om ’e kanonnen hine niet sels, dat worde deeen deur loi die’t dêr beter ferdienden as bij de boer.
Die werkloi brúkten ôns hok as kantine. Der stonnen ôns gaiten in, dat fonnen se niet leuk en doe hewwe se ’n mooi gaitehok boud. Dat met dank an ’e moffen. Ok kregen wij waterlaiding kado. Die moffen hadden dat fan Dykshoek en doe hewwe se ôns en passant ok metnommen.
Ons hait en mim fonnen ’t der op ’t lêst niet meer failig, om die kanonnen op ’e dyk. En ok omdat ôns Pytsy doe soawat dartyn, feertyn jaar waar en dat met al die moffen – ôns mim sat alle dagen in angst en beven deur die kerels. Dat se binne in 1943 na ’t dorp ferhúsd. Ik hè tot de fierde klas naar de Openbare Skoal in ’e Westhoek weest.

Na de oorlog wou ôns hait weer na de Westhoek, maar ôns mim sei: Dan gaan jou ma allenig. Se had in ’t dorp hur aigen werkhuzen en ôns Hilly kon der op ’e kleuterskoal. Wij mosten aans alle dagen fan Hiekemuoi ôf na skoal bonkele, één kilometer over de Seedyk en één over Ouwedyk. Winters aten wij wel bij ôns pake Dirk in ’e Westhoek. Pake waar myn groatste kammeraat; ok later nag, dan beprate ik één of twee keer in ’e week met ’m wat d’r beleefd waar. Doe’t-y in ’e Beuckelaer syn lêste adem útblaasde, sat ik bij him; wat-y der doe útkochele kon ik niet meer ferstaan.

Doe’t ôns hait bij de boer deenkregen had, kwam-y as werkman bij ’t Waterskap, tot syn A.O.W. Mar ik wou niet op ’t lând, ik wou altyd al naar see. Na myn skoaltiid hè ’k ’n half jaar werkt op ’t butterfebryk, de Lijemph, in Belkum. En doe kon ’k ’n half jaar op ’e oplaiding foor Rijn-, Kust- en Binnenvaart in Flaardingen. Derna waar ik nag te jong om naar see. Ik hè twee jaar op ’e Rijnfaart weest, op sleepskippen sonder motor. Linquenda waar myn eerste skip – Eens moeten we deze aarde verlaten…
Maar de see lokte en ik kreeg ’n ondertekend bryffy fan myn ouweloi achterin myn monsterboeky dat se toestimming gaven foor naar see. Ik ferroilde de Rijn foor groater water, kwam op ’e Kleine Handels Vaart en foer hout út Skandinavië. Eerst as matroas, later as motorman, ’n mooie tiid. Mar doe’t de jongste him bij Jitske melde. hè k de see ferroild foor de N.A.M. Ik worde boormeester en sat ’t meest op see. Dat hè ’k fijfentwintig jaar folhouden, nooit met teugensin. Ik waar met 54 jaar al met pinsjoen, dat foldoet wel goed. Mar at ik ’n boortoren sien, gaan ik d’r met ’n groate boog omhine. En at ik sien dat ’n skip na see gaat, staat d’r één op ’e wal met ’n bloedend hart.

Bij ôns is de darde generasy op see. Ons Gêrm wou fan jongs-ôf-an ok al. Hij het ’n jaar of fijf op see faren, as masinist; doe grint baggerd op ’e Noordsee foor de wegenbou in Ingelând; derna haven- en seesleepdiensten, later allenig havenwerk bij firma Koren in Rotterdam.
Ons Jan is ok seefarende worren en ok as masinist. Na de norige omswervingen het-y ’n goeie baan kregen as plan-technikus bij Total. Hij is na 35 jaar met pinsjoen gaan.
En Pim fan Gêrm het fan ’e seefaartskoal ôf dalik al stazy lopen bij rederij Holwerda in Heerefeen. Hij waar sestyn doe’t-y syn eerste rais op ’n heel groat sailskip út Rotterdam maakte met ’n ploeg ândere studinten om te leren wat see en seesykte is, plus de rest. Ik hè ’m derhine brocht.
Die nacht bin ik bij Gêrm op ’e sleepboat weest en dêr hè ’k ’n service metmaakt: twee fan die luzen lagen der te trekken an soa’n geweldig groat kontenerskip. De almeugende krachten die’t onder soa’n boat útkomme foele je an dek deur de spoed fan ’e skroef.
Doe’t wij weromfoeren naar de basis ston ik an dek en gong ’t leven an mij foorbij. Lang leden gong ik der de Waterweg ôf naar see. Jaren later myn oudste seun, de jongste folgde en nou gong myn pakesêger ok weer ’t seegat út. Dat waar de mooiste nacht fan myn leven.
’k Weet niet wêr’t ’t fort komt, dat seemansbloed; miskien dat wij flak bij see opgroeid binne? ’t Is elke dâg ’n nije útdaging, dat sil ’t weze, ’t water het ôns altyd lokt.

VII.11 Dirk Sakes van Tuinen * Westhoek onder St.-Jabik 27-10-1938; GK; seeman; X Barradeel 27-2-1964, 25 en 26 jaar, Elizabeth Terpstra (Lize) * Tjummarum 7-9-1937; foor hur trouwen ses jaar gesinsfersorgster te Idaarderadeel; sont 1974 fijfentwintig jaar in deeltiiddienst bij de Bibletheek in St.-Jabik (later útbraid met St.-Anne en Minnertsga); 25 jaar bestuurslid fan ’e G.V. en T.V. te St.-Jabik (gimmestyk- en tennisferening); dr fan Foeke Wybes Terpstra, boere-erbaaier bij Sipke Anema op ’e Heereweg; winterdaags had Foeke ’n aigen braakhok op ’e Finkepôle in Tjummarum, en Bregina Klazes Winsma
Kines:
1 Ingrid van Tuinen * St.-Jabik, J.C. Dorststraat 5, 23-6-1965; stúddy Ingels Ryks Universiteit Grunnigen, oplaiding Clingendael, Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen te Den Haag; p.r.-metwerker Gemeente Hengelo, adviseur stratezy en koördinasy bij de Gemeente Almelo; sont 2020 bestuurslid fan ’e Stichting Stadsfonds Almelo (befordering kunst- en kultuur); w.m. Mark Veldman * Hengelo 29-6-1978; metwerker Gemeente Almelo; finansjeel metwerker Gemeente Amersfoort; foorsitter PvdA-bestuur te Almelo
2 Linda van Tuinen * St.-Jabik, J.C. Dorststraat 5, 21-7-1972; middelbaar algemeen fortset onderwiis (mavo) te St.-Anne, middelbaar ekonomys en administratyf onderwiis (meao) te Luwt, Hogeschool voor Toerisme en Verkeer te Breda; metwerker útsindbero Randstad; idem konstruksybedriif Oostwoud Fabrieken B.V. Franeker; boekhouwer en personeelssaken Mesinefabryk Meijer te St.-Jabik;
Linda w.m. ongefeer 1997-2003 Hendrik Meijer * St.-Jabik, Ouwedyk, 9-5-1972; dir. Meijer Special Equipment fan mesinefabryk Meijer Group, Ouwedyk 874 te St.-Jabik; sn fan Sjoerd Meijer, dir. Mesinefabryk Meijer, en Geertje Posthumus
Linda w.m. sont 2018 Theo Timmermans * Stiens 14-5-1972; adjunkt direkteur bij W.A. Hienfeld Holding B.V. te Amsterdam; sn fan Abe Timmermans, boekhouwer te Stiens, en
Kines út ’e eerste relasy:
1 Marlou Meijer * Luwt, sikenhuus Bonifatius Hospitaal, 6-4-1999; logopediste te Assen
2 Lisa Meijer * St.-Jabik, Geert Veenhuizenstraat 15, 28-1-2002
3 Tess Meijer * St.-Jabik, Geert Veenhuizenstraat 15, 16-4 2004

§ SEEMAN
Dirk Sakes fertelt:
Op ’e legere skoal wist ik al dat ik na see wou. Maar derfoor most ik eerst ’n oplaiding hewwe fansels. Na twee jaar mesinebankwerker op ’e Lagere Technise Skoal in Harlingen kwam ik ’n jaar in dienst bij ’t anhangwagenfabryk fan Pieter Kampen in St.-Anne, om praktyk op te doen.
Doe ’n jaar op see bij rederij Van Ommeren in Rotterdam as assitint-masinist; dat foldeed bêst, kon ok hest niet âns. Wij foeren fan Rotterdam na de tenkerhaven in Purfleet an ’e Teems bij Londen, met as lading jetplane fuel, of wel kerosine; derna lade op Ysland foor fisoaly op Hamburg.
Doe hew ik in 1968 ’n jaar na de Seefaartskoal in Harlingen gaan, School voor Scheepswerktuigkundige (SvS). Ik kreeg niet ’n stúddybeurs – gyn idee werom – dus doe weer na see. In 1969 hew ik de masinisteskoal te IJmuiden deen en der myn diploma haald. En weer na see, mar nou tot ’t bittere eand – ni hoor, met 58 jaar pinsjoen.
’t Ferlof waar heel ferskillend. In ’e beginjaren hadden se fan ’n regeling nooit hoord. Maar na de eerste elf maanden wou ik wel ’s na huus. Dan nammen je maar ontslag en belden je ’s om weer an ’e slag en waar ’t soa maar klaar. De frou en kines bleven thús in J.C. Dorststraat, der hadden wij ’n huus sette laten.’
Lize, Dirk syn frou: ‘Ja doe’t wij ferkering kregen, ik waar nag maar soawat sestyn, saai Dirk al: Ik gaan na see, dou motst ’t sels maar wete. Nou, ik hew ’t altyd weten. ’t Eerste jaar waar wel dreeg. Ons eerste kwam en Dirk kwam ’n jaar later: Ik saai: Dut is dyn hait. Ik fon ’t prima, ik had myn werk en sat in ’n hele boel ferenings met feul soasjale kontakten. Later worden de ferloffen minder lang onderbroken, ’n half jaar, ’n paar maanden. Likegoed hew ik de kines alleen opfoeden. Dirk saai: At ik op ’e train stap, bin ik thús fergeten.
Ik hè wel ’s met weest, ’n keer na Noorwegen; freeslik seesyk, wij stonnen op ’e brug, ik saai teugen Dirk: Ik sien de boat niet meer. Dirk: Ni maisy, dat kin ok niet! Soa hoog waren de golven. En op ’e Nieuwe Waterweg binne je ’t inenen soa maar weer kwyt.
’n Keer na Frankryk en ’n eandsy fan Rotterdam na Terneuzen. Dat waar ’t, want de kines waren myn alles; die waren dan even bij bep Kaatje.’
Dirk: ‘At wij nag road binne? Ja, wij binne nag road. En Ingrid is nag roader as ôns, die wynt hur feul meer op.
Skoanhait het altyd bij de boer weest. Bij syn jubileum fan 40 jaar – dat is ongefeer 2080 weken – kreeg-y dúzzend gulden as waardering. ‘‘Dat is soawat 48 sinten in ’e week,’’ saai ik, dat worde mij niet in dank ôfnommen.’

VII.12 Geert van Tuinen * St.-Jabik 1954; amtner Sosjale Saken Gemeente Menameradiel; ferslachjouwer Radio Eenhoorn te Menaam; sjoernalist en sportferslachjouwer by Omrop Fryslân;
sjoch: Geert van Tuinen

VII.13 Albert van Tuinen * St.-Jabik 4-9-1936/Australië/

VII.14 Samme R.E. van Tuinen * Inkhuzen 13-2-1939/Australië/

VII.15 Feitse van Tuinen * St.-Jabik 1-1-1946/Australië/

GENERAASJE VIII
De measte nûmers yn dizze generaasje binne net ynfuld omdat stambeamgegevens noch ûntbrekke: wurk yn útfiering, graag oanfullingen.

VIII.1 Sybren van Tuinen; Register Makelder Taksateur te Berltsum; foarsitter Undernimmersklub Berltsum

VIII.2 Feike van Tuinen * Berltsum 27-8-1961; komponist, dirigint, hoarnist, keunstskilder;
sjoch: Feike van Tuinen

VIII.3 Johan van Tuinen; túnker te Berltsum; lid Provinsjale Steaten foar it CDA
sjoch: Johan van Tuinen

VIII…. Arnth Sybren van Tuinen (Sybren) * Rome 31-5-1971; meiwurker Frascati Theater te Amsterdam; skaker

VIII…. Reimer Winfrith van Tuinen * Amsterdam 6-11-1974; húsman, klasseheit, lêsheit te Amsterdam;
w.m. Marian Donner * Amsterdam 11-3-1974; auteur en kollumnist te Amsterdam; dr f. Marianne Couterier, rjochter te Amsterdam, en Johannes Hendrikus Donner (Hein), skaakgrutmaster en skriuwer
Bern:
1 Ronin Hein van Tuinen * Amsterdam * Amsterdam 29-19-2015; de foarnamme Hein is tafoege yn 2018
Wurk fan Marian Donner, ûnder oaren:
–08.30 uur: opstand, roman, Prometheus, Amsterdam, 2006
–Lily, roman, Prometheus, Amsterdam, 2011
–Zelfverwoestings boek – waarom we meer moeten stinken, drinken, bloeden, branden en dansen, pamflet, útjouwerij Das Mag, Amsterdam, 2019 ISBN 9789492478917
-De mens in de machine, Prometheus, Amsterdam, 2021 ISBN 9789044647846
–De grote weigering, Prometheus – serie Nieuw Licht, Amsterdam, 2022 ISBN 9789044647846
-Columns yn NRC Next en sûnt 2014 yn De Groene Amsterdammer

VIII… Pieter Reimer van Tuinen

VIII… Gerben Dirk van Tuinen * Luwt 10-3-1963/Dooitzen de Bildtstraat, St.-Jabik/
w.m. Anita Tiesnitsch * Harlingen, weunend Westhoek 1116, 26-8-1971; werksum in ’e Sorg; dr fan Jurjen Tiesnitsch, bouboer in ’e Westhoek onder St.-Jabik, en Thea Keizer

Kines:
1 Susan van Tuinen * Sneek 14-7-1995; assistint bedriifslaider Poiesz Supermarkten B.V. te Noordbergum/Belkum/
2 Pim van Tuinen * Luwt 3-9-1997; 2de stuurman tanker bij Chemgas Shipping BV – Zeevaart en binnenvaart te Rotterdam/Luwt/
3 Jolien van Tuinen * Luwt 7-4-1999; werksum bij Stichting Kinderopvang Friesland te Menaldum/St.-Jabik/
4 Merel van Tuinen * St.-Jabik 2-3-2004/St.-Jabik/

VIII… Jan van Tuinen * St.-Jabik 8-4-1965; seeman, weunend op Ouwesyl en in Harlingen, tot 1-10-2022 Plant Technikus bij Total, ’n Frânse Oalymaatskappij;
w.m. Gea Petra van der Veer (Gea) * Luwt 13-11-1968; tot 31-12-2014 aigner Hotel De Klok op Ouwesyl; aigner HotelService te Harlingen; dr fan Paulus Freddy van der Veer (Paul), frachtwagensjauffeur te Beetgumermoln en Marsum, en Frieda van Merkesteijn (Rudi), ferpleegkundige
Kines:
1 Astrid van Tuinen * Luwt, MCL-sikehuus, 8-4-1993; runt met Ruben Jolink ’t Tapas-restaurant De Reis te Hoorn op Terskelling;
w.m. Ruben Jolink * Dalfsen 21-6-1989
2 Rob vanTuinen * Luwt, MCL-sikehuus, weunend te St.-Jabik, 4-2-1997; aigner Installatietechniek Van Tuinen te Grou;
w.m. Annemiek Halma * Harlingen 22-12-1997
3 Elles van Tuinen * Luwt 10-6-1998; aigner dameskledingsaak Van Elles Wat te St.-Anne;
w.m. Jordi Talman * Beetgum 16-2-1996; free-lance kok, onder ânderen De Friezin in ’e Westhoek en Op Hatsum, op Hatsum onder Dronryp
Sien: Van Elles Wat
Kyn:
1 Joris Mees Talman * Luwt 13-11-2020

Wurdt fuortset

Klik foor inhoud >>